26 Haziran 2016 Pazar

Veritabanı Yönetimi ve Çeşitleri

4.3 Veritabanı Yönetimi ve Çeşitleri


Veritabanları, bilgilerin belirli bir düzen içinde depolandığı veri topluluklarıdır. Veritabanlarının sistematik bir yapıda tasarlanmışlardır. Bu sistematik yapı istenen veriye hızla ve hatasız olarak ulaşabilmeyi sağlar. Veritabanları bilgileri verimli bir şekilde yönetmek, güncellemek ve taşınabilir kılmak için tasarlanmıştır. Bu sebepten dolayı günümüzde hemen her çeşit kurum veya kuruluş(bankalar, özel şirketler, eğitim kurumları, v.s.) bilgilerini veritabanlarında saklamaktadır. Bu sistemlerin kurulması, şekillendirilmesi ve yönetilmesi işlerini yapmak ve veritabanının güvenliğini sağlamak için veritabanı yönetim sistemleri oluşturulmuştur. Bu sistemler veritabanına bağlanan bilgisayarların veri ihtiyacını karşılarlar. Sisteme bağlı bilgisayarlar ile veritabanları arasındaki bilgi alışverişinin sağlanabilmesi için özel sorgulama dilleri tasarlanmıştır.

Veritabanı





SQL verileri yönetmek ve tasarlamak için kullanılan bir veritabanı yönetim sistemidir. SQL, kendisi bir programlama dili olmamasına rağmen birçok kişi tarafından programlama dili olarak bilinir. SQL herhangi bir veri tabanı ortamında kullanılan bir alt dildir. SQL ile yalnızca veri tabanı üzerinde işlem yapılabilir. SQL'e özgü cümleler kullanarak veri tabanına kayıt eklenebilir, olan kayıtlar değiştirilebilir, silinebilir ve bu kayıtlardan listeler oluşturulabilir[28].

Görüldüğü üzere içinde bilgisayarın, bilginin ve bilgi yönetiminin olduğu her alanda veritabanlarına ve veritabanı sorgulama dillerine ihtiyaç vardır. LMS yazılımları yapıları itibariyle büyük oranda bilgi alışverişinin olduğu, bünyelerinde çok miktarda bilginin işlendiği ve depolandığı veritabanlarını barındıran web portallarıdır. Bu portallarda verilerin işlenişi SQL dili ile yapılmaktadır. SQL dilini kullanan pek çok veritabanı bulunmaktadır. Şimdi en çok SQL sunucularının birkaç tanesinden kısaca bahsedelim.


Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[28] http://tr.wikipedia.org/wiki/SQL (15 Mart 2012).


Adobe Flash Nedir?

4.2.8 FLASH

Adobe Flash Player, Adobe şirketinin Macromedia şirketinden satın alıp çıkarmış olduğu ve gerek internette gezinenler gerekse de ağ sitesi yöneticilerinin ve grafikçilerin gözdesi olan Windows ve Mac OS işletim sistemleri üzerinde çalışabilen bir vektörel grafik yazılımıdır.

Her şey önce Macromedia şirketinin 1997 yılına Future Splash Animator adlı yazılımı satın almasıyla başladı. Daha sonra bu yazılım yeni adıyla yâni Flash'ın ilk sürümü olan 2.0 olarak karşımıza çıktı. Daha ilk yılını tamamlamadan 1997 yılında Macromedia Flash 3.0 geliştirdi. Hiç kimsenin onun bu kadar yaygın olacağını ummadığı yazılımla hazırlanmış pek çok site, ziyaretçilerine ilgi çekici, özel, çarpıcı, ilginç ve eğlenceli bir şekilde kendilerini sunarak onların daha uzun süre sitede kalmasını sağlıyordu.1999 yılında Flash 4.0 piyasaya sürüldü. 2000 yılında Flash 5.0 , 2002 yılında da Flash 6.0, 2004 yılında Flash MX, 2005 yılında Flash 8 piyasaya sürüldü.18 Nisan 2005 tarihinde Macromedia, Adobe tarafından satın alındı. Şu anda yazılımın en güncel sürümü CS6'dır.

Adobe Flash Logo



Flash çalışma tekniği olarak vektör grafik kullanıyor. Flash animasyonlarının, çizgi filmlerinin, efektlerinin temelinde aslında matematiksel işlemler yer alıyor. Yâni Flash'ta çizilen her şey aslında tek tek piksellerden oluşturulmak yerine, tamamen matematiksel denklemler üzerine kurulu. Flash ile çizilen bir nesneye ne kadar yakınlaştırılsa yakınlaştırılsın asla görüntüde bir bozulma meydana gelmez. Flash ile beraber Macromedia grafiksel animasyonları ve ara yüzleri yaparken daha kullanıcı dostu ve etkileşimli yapıya sahip olması için ActionScript adı verilen bir dili de kullanıma sunmuştur[27].

Flash programı ile etkileyici görsel eğitim materyalleri hazırlanabilir. Flash’a özel ActionScript dili kullanılarak üretilen materyalin verilecek olan eğitimin ihtiyacına göre programlanması sağlanabilir. Sınavlar tasarlanabilir. Öğrencilerin içeriği ne şekilde takip edecekleri belirlenebilir. Flash ortamında anlık ses ve görüntü aktarımına dayanan canlı ve senkronize eğitimler verilebilir. Ayrıca Adobe Captivate yazılımı kullanılarak eğitim videoları hazırlanabilir. Captivate ile üretilen uygulamalarda sınavlar hazırlamak daha kolaydır. Üretilen materyal rahatlıkla SCORM olarak paketlenebilir. Adobe firmasının ürünleri ücretli yazılımlardır. Ancak görsel eğitim materyallerinin hazırlanmasında önemli bir yere sahip olduğu için burada anlatılması gerekli görüldü. 


Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[27] http://tr.wikipedia.org/wiki/Adobe_Flash (15 Mart 2012).


Javascript, Jquery ve Ajax

4.2.7 JavaScript , JQuery ve AJAX

Java ile JavaScript oldukça fazla karıştırılmaktadır. Java, Sun firması tarafından Pascal ve Delphi dillerinden esinlenerek yazılmış bir programlama dilidir. Sonuçta işletim sistemlerinden bağımsız bir program elde edersiniz. Yani exe veya com uzantılı dosya oluşturur. Fakat JavaScript bu tür bir programlama dili değildir. Yorumlanması için bir tarayıcıya ihtiyaç duyar. Bu yüzden script dilidir. Html dosyasını içine gömülüdür. Sonuçta elinizde exe veya com uzantılı bir dosya yoktur. Javascript, Netscape firması tarafından C dilinden esinlenilerek yazılmıştır. Yazılma amacı HTML'nin sahip olmadığı bazı özelliklerin web sayfalarında kullanılmak istenmesidir. Ziyaretçi ile etkileşim gibi önemli unsurlarda HTML'nin eksiklerini tamamlayıcı unsurlara ihtiyaç duyulması sonucunda Netscape firması bu konuya ağırlık vererek JavaScript dilini internet ortamına kazandırmıştır.

Netscape ve Internet Explorer tarayıcılarının JavaScript kodundaki anlayışları farklıdır. Nedeni ise, Netscape JavaScript dilini hazırladığında Microsoft‘un bu dilin özelliklerini veya yazılım tarzını tam anlamıyla Internet Explorer'a eklemeyip kendi yazım kurallarını belirlemesidir. Bu yüzden JavaScript kodu yazarken bu iki tarayıcı özelliklerini de göz önünde bulundurmalıyız[23].
Aralık 1995 tarihinde, C dilinin tarayıcılara uyarlanmış hâli diyebileceğimiz JavaScript piyasaya sürüldü. Web sayfalarında dinamik içerik sağlamak ya da kullanıcıyla iletişim kurmak için kullanılmaktadır. Başlangıçta yalnız Netscape tarayıcıları üstünde çalışan JavaScript artık tüm yaygın ağ tarayıcıları tarafından desteklenmektedir[24].

HTML sayfaları statik sayfalardır. Kullanıcılarla etkileşim kurmazlar. Sadece içeriğin gösterilmesinden sorumludurlar. ASP, PHP gibi teknolojiler web sayfalarına dinamik özellik kazandırırlar. Sayfanın ziyaretçilerle etkileşim kurmasını sağlarlar. Bu kodlar sunucu bilgisayarlarda çalışırlar ve genelde veritabanına veri giriş çıkışı veya içerikle ilgili bazı hesaplamaların yapılması işlerinden sorumludurlar. HTML kodları ise tarayıcı tarafından yorumlanır ve çalıştırılır. JavaScript kodları ise HTML ile görüntülenen statik içerik öğelerine hareket kazandırır. JavaScript programının çalışması için sayfa üzerinde bir olayın gerçekleşmesi gerekir. JavaScript için olay denen şey sayfanın yüklenmesi, kullanıcının bir tuşa basması, fare işaretçisi ile önceden programla ilişkilendirilmiş bir resim ya da yazının üzerine gelmesi, o öğenin üzerine tıklaması gibi hareketlerdir. Beklenen olay gerçekleştiğinde program harekete geçer ve önceden belirtilmiş olan işlemleri gerçekleştirir.


JavaScript web sayfasına karmaşık işlemler, hesaplamalar yaptırtabilir. Bu hesapların sonuçlarını kullanıcıya gösterebilir ve ilgili verilerin veritabanına yazılabilmesi için sunucudaki programla ilişki kurabilir. JavaScript programları web tarayıcı üzerinde(ziyaretçinin bilgisayarında) çalıştığı için sunucu bilgisayarı üzerinde yük oluşturmaz. Bu sayede aynı zamanda birden çok kullanıcıya hizmet vermek zorunda olan sunucuların yükleri hafifler. JavaScript yazmak için herhangi bir metin editörü yeterlidir. Kodlar doğrudan HTML içine gömülebileceği gibi yarı bir “.js” uzantılı dosya oluşturulup web sayfasına bağlanarak kullanılabilir. Şekil 4.6’da HTML içine gömülmüş resim üzerine tıklandığında “Merhaba Dünya” uyarı mesajını veren JavaScript örnek kodu görülmektedir.

Javascript Kod Örneği
Şekil 4.6. JavaScript örnek kodu.



JQuery 2006 yılında John Resign tarafından duyurulun hem Javascript hem AJAX hem de efekt işlemlerine yardımcı olarak kullanılabilen bir kütüphanedir. John Resign ve ekibi tarafından gelişimi sürdürülmektedir.Açık kaynak bir kütüphane olmasından dolayı üzerine pek çok eklenti yazılmıştır. Hazır kütüphaneler nedir? Hazır kütüphaneler en basit mantıkla bizim uzun uzun foknsiyon yazarak yapabileceğimiz işlemler için gerek kod bloklarını hazırlayıp fonksiyon haline getirildikten sonra açık kaynak olarak piyasaya sunmaktır. Bu gün örneğin JQuery kütüphanesi sayesinde bir kaç satırla ajax işlemleri yapılabilmekte, normalde onlarca satır kod yazarak yapabileceğimiz efekt işlemleri bir/birkaç satırla yapılabilmektedir[25].

AJAX internet sayfalarında JavaScript ve XMLHttpRequest kullanımı ile etkileşimli uygulamalar yaratan tekniğin adıdır.Asynchronous JavaScript and XML sözcüklerinin kısaltması olan Ajax, etkileşimli web uygulamaları yaratmak için kullanılan bir web programlama tekniğidir. Temel amacı arka planda sunucuyla ufak miktarda veri değişimi sayesinde sayfayı daha hızlı güncelleyebilen web sayfaları yapmak, dolayısıyla kullanıcının istediği her anda bütün web sayfasını güncellemek derdinden kurtulmaktır[26].


Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[23] Özbalcı, S., JavaScript Ders Notu.  Celal Bayar Üniversitesi,  Turgutlu Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Bölümü –Manisa (2003).
[24] http://tr.wikipedia.org/wiki/JavaScript (10 Mart 2012).
[25] http://bturk.nku.edu.tr (10 Mart 2012).
[26] http://tr.wikipedia.org/wiki/AJAX_(programlama) (15 Mart 2012).


Java Nedir?

4.2.6 JAVA

Java, Sun Microsystems'den James Gosling tarafından geliştirilen bir programlama dilidir (Sun Microsystem'in şu anda Oracle Corporation ile bağlı ortaklığı bulunmaktadır) ve 1995 yılında Sun Microsystems'in çekirdek bileşeni olarak piyasaya sürülmüştür. Bu dil C ve C++'dan birçok sözdizimi türetmesine rağmen bu türevler daha basit nesne modeli ve daha az düşük seviye olanaklar içerir. Java uygulamaları bilgisayar mimarisine bağlı olmadan herhangi bir Java Sanal Makinesi( Java Virtual Machine-JVM)'de çalışabilen tipik bytecode'dur.





Java ilk çıktığında daha çok küçük cihazlarda kullanılmak için tasarlanmış ortak bir düzlem dili olarak düşünülmüştü. Ancak düzlem bağımsızlığı özelliği ve tek biçim kütüphane desteği C ve C++'tan çok daha üstün ve güvenli bir yazılım geliştirme ve işletme ortamı sunduğundan, hemen her yerde kullanılmaya başlanmıştır. Şu anda özellikle kurumsal alanda ve mobil cihazlarda son derece popüler olan Java özellikle J2SE 1.4 ve 5 sürümü ile masaüstü uygulamalarda da yaygınlaşmaya başlamıştır.

Java'nin ilk sürümü olan Java 1.0 (1995) Java Platform 1 olarak adlandırıldı ve tasarlama amacına uygun olarak küçük boyutlu ve kısıtlı özelliklere sahipti. Daha sonra düzlemin gücü gözlendi ve tasarımında büyük değişiklikler ve eklemeler yapıldı. Bu büyük değişikliklerden dolayı geliştirilen yeni düzleme Java Platform 2 adı verildi ama sürüm numarası 2 yapılmadı, 1.2 olarak devam etti. 2004 sonbaharında çıkan Java 5, geçmiş 1.2, 1.3 ve 1.4 sürümlerinin ardından en çok gelişme ve değişikliği barındıran sürüm oldu. Java SE 7 ise (kod adı Dolphin) Sun'un üzerinde çalıştığı, Java teknolojisinin günümüz sürümüdür. 13 Kasım 2006 da Java düzlemi GPL ruhsatıyla açık kodlu hale gelmiştir[21].

Java dilini kullanarak dinamik web sayfaları(JSP-Java Server Page) yazılabilir. Hazırlanan bu sayfalar bir Apache Tomcat sunucusunda çalıştırılabilir. JSP sayfaları sunucularda belli bir uygulama sunucu icerisinde çalışan programlardır. Tıpkı Client’ta appletlerin çalışması gibi. Servlet’lerde HTTP üzerinden erişim sağlanır.Servlet’ler cıktı olarak da yine HTML üretirler. Java Sunucu Sayfaları (Java Server Pages-JSP) ise; bir Java kodunun HTML kodu içerisinde gömülmesini sağlayan yapıdır. Ve bu JSP kodlarını HTML içerisinde belli yerlerde kullanabilirsiniz tıpkı PHP veya ASP gibi JSP sayfaları aslında içerisinde Java kodları ile yazılmış olan JSP kodlarının bulunduğu JSP uzantılı HTML sayfalarıdır[22].

Java ile yazılmış LMS programlarına en iyi örnek OLAT’tır. OLAT’ın sayfaları Apache TOMCAT sunucusunda çalışır. Tamamı Java ile yazılmıştır. İnternet ortamı için yazılan Java programlarına genel olarak Applet denir. Appletler “.class” uzantılı programcıklardır. Bu programlar HTML içine gömülürler ve tarayıcıda çalışırlar. Java Appletlerinin düzgün olarak görüntülenebilmesi için tarayıcınızın Java desteğinin olması gerekir. Şekil 4.5’te HTML içinde Applet kullanımı gösterilmiştir.


Java Applet Örneği
Şekil 4.5. HTML içine Java Appletinin Gömülmesi



Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[21] http://tr.wikipedia.org/wiki/Java_programlama_dili (7 Mart 2012)..

[22] http://www.sevdanurgenc.com/archives/595 (7 Mart 2012).

ASP ve ASP.NET Nedir?

4.2.5 ASP ve ASP.NET

Aktif Sunucu Sayfaları (Active Server Pages-ASP) Microsoft'un ilk dinamik web sayfaları üretmek için geliştirdiği sunucu taraflı betik motorudur. Klasik ASP ya da ASP Klasik olarak da bilinir. Bir ASP dosyasının içinde, özel nesneler ve VisualBasivScript, JavaScript, Yapısal Sorgulama Dili(Structured Query Language-SQL) kodları bulunur, bu sayfalar istemci tarafından istendiğinde sunucu öncelikle ASP içindeki kodları icra ederek, istemciye göndereceği bilgiyi oluşturur ve gönderir. Gönderilen bilgi genellikle HTML şeklindedir. Fakat sadece bunlarla sınırlı değildir, aynı şekilde bir grafik dosyası da oluşturulup, istemciye gönderilebilinir.

ASP sayfaları HTML kodlarının içine gömülü şekilde oluşturulduğu halde bir kez server tarafından yorumlandığında saf HTML olarak döner. Kaynak kodlara bakıldığında ASP kodları görülmez. Bu kodlamacıların kaynaklarını saklamalarını kolaylaştırır. Şekil 4.4’te ASP kod örneği gösterilmektedir.

ASP Kod Örneği
Şekil 4.4.ASP kod örneği.


ASP'nin ortaya çıkış nedenlerinden birisi de CGI(Common Gateway Interface) dillerinin Oturum ve Uygulamaların başından sonuna kadar izlenmesinin yetersiz oluşundandır[18].





ASP bir web programcılığı ve elektronik ticaret (e-commerce, B2B, B2C) teknolojisidir. ASP ile günümüzde profesyonel birçok web sitesinde karşılaşabilmekteyiz. Temelde sunucu taraflı bir kodlama dili tanımlaması yapılsa da, ASP, uygulama geliştiricilerine bundan daha fazla imkan tanımaktadır.

ASP ile diğer pek çok kodlama dillerini aynı anda kullanabilirsiniz. Veritabanı uygulamaları yaratabilir, SQL ile sorgulama yapabilirsiniz. XML ya da text olarak da veritabanı yaratabilir, bu doküman şekliyle sayfanızda sunucu taraflı işlemler gerçekleştirebilirsiniz[19].

ASP.NET, Microsoft tarafından pazarlanan bir web uygulama gelişimi teknolojisidir. Özdevinimli (dinamik) web sayfaları, web uygulamaları ve XML tabanlı web hizmetleri yaratılmasına olanak sağlar. Aynı işletme tarafından geliştirilen .Net çatısı'nın (framework) parçası, ve artık işletmece desteklenmeyen ASP teknolojisinin devamını teşkil eder.

Her ne kadar isim benzerliği olsa da ASP.NET, ASP 'ye oranla çok ciddi bir değişim geçirmiştir. ASP.NET kodu ortak dil çalışma zamanı altyapısına dayalı çalışır, diğer bir deyişle, yazılımcılar .Net çatısı tarafından desteklenen tüm dilleri ASP.NET uygulamaları geliştirmek için kullanabilirler. Yani, Java teknolojisinde olduğu gibi, yazılımcı tarafından yazılan kod, çalıştırılmadan önce sanal bir yazılım katmanı tarafından ortak bir dile çevrilmektedir[20].

Maalesef ASP ve ASP.NET teknolojileri Microsoft’a bağlı, ücretli yazılımlardır. Bu teknolojiler kullanılarak üretilen web sayfaları Windows sunucularında çalışmaktadır. Bu sebepten dolayı ASP veya ASP.NET kullanılarak hazırlanan uzaktan eğitim portallarının işletim maliyetlerine ek olarak ayrıca telif hakkı ücretleri de eklenmektedir.

Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[18] http://tr.wikipedia.org/wiki/ASP (14 Şubat 2012).

[19] http://www.aspogren.net/kaynak-oku/1/asp-web-programcılığı.html(14Şubat2012).
[20] http://tr.wikipedia.org/wiki/ASP.NET (5 Mart 2012).

XML Nedir?

4.2.4 XML


XML internet üzerinden veri transferi için geliştirilmiş bir metin işaretleme dildir. Yapı olarak HTML ile kardeştir. Ancak işlevsel olarak önemli farklılıklar vardır. HTML web sayfasının görünümü ile ilgilidir. XML ise verilerin sağlıklı olarak iletilmesinden sorumludur. Her ikisi de Standart Genelleştirilmiş İşaretleme Dili (Standard Generalized Markup Language–SGML)’nin birer alt kümesidir. SGML International Standards Organization(ISO) tarafından 1986 yılında kabul edilmiş ve onaylanmış bilgi-yönetimi standardıdır.

XML, HTML ile pek çok açıdan benzerlik gösteren bir işaretleme dilidir. Verinin tanımlanması ve tarif edilmesi için kullanılır. HTML’deki yapının aksine XML’de kullanılacak olan etiketler önceden tanımlı değildir. Yani bir XML dokümanının yapısı tamamıyla kullanıcı tarafından oluşturulur. Verinin tarif edilmesi için Doküman Tipi Deklarasyonu(Document Type Declaration-DTD) adı verilen yapılar kullanılmaktadır. XML ve DTD’nin birlikte kullanılması ile dokümanlar kendini tarif eden bir yapı halini alırlar. XML ve HTML arasındaki en belirgin fark XML’in verinin kendisiyle ilgilenmesi HTML’nin ise verinin sunumuyla ilgilenmesidir. Buna bağlı olarak HTML dokümanları veriye ilişkin şekillendirme bilgilerini içerirken XML dokümanları ise verinin tanım bilgilerini içermektedir. XML’in tasarım amaçlarından biri de verinin taşınmasıdır. Bahsedilen bu özellikleri incelendiğinde XML’in pek çok önemli işlevi yerine getirdiği görülmektedir.






Burada önemli bir nokta olarak XML’i HTML’nin yerine geçecek bir dil olarak düşünmek yerine HTML’in tamamlayıcısı olacak olan bir dil şeklinde düşünmek daha uygundur. Günümüz bilişim dünyasına bakacak olduğumuzda XML’in her alanda karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bu nedenle XML’i bir anlamda geleceğin web dili olarak tanımlamak mümkündür. XML kod örneği Şekil 4.3’te verilmiştir[17].

XML Kod Örneği
Şekil 4.3. XML kod örneği.


Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[17]http://www.bilisimterimleri.com/bilgisayar_bilgisi/bilgi/34.html (12 Şubat 2012).

CSS Nedir?

4.2.3 CSS

Basamaklı Stil Şablonları ya da Basamaklı Biçem Sayfaları (Cascading Style Sheets-CSS), HTML’ye ek olarak metin ve format biçimlendirme alanında fazladan olanaklar sunan bir web teknolojisidir.


CSS





İnternet sayfaları için genel geçer şablonlar hazırlama olanağı verdiği gibi, bağımsız olarak harflerin stilini, yani renk, yazı tipi, büyüklük gibi özelliklerini değiştirmek için de kullanılabilir. Bu tekniğin en önemli özelliği kullanımındaki esnekliktir.
Bir web sayfası içerisinde birbiriyle uyumlu birkaç renk ve birkaç yazı tip kullanılır ve bunları her sayfada ayrı ayrı tekrar belirtmek yerine CSS yardımıyla bir sefer tanımlayıp bütün Web sayfalarında ortak olarak kullanılabilir. Böylece sayfaların hafızadaki boyutu epey küçüldüğü gibi güncelleme yapmak da kolaylaşır.

CSS kodları, HTML kodlarının içine yazılabildiği gibi harici bir CSS dosyası oluşturularak da işlem yaptırılabilir. Türüne göre <body> veya <head> bölümlerinde yer alabilirler. Ayrıca <link rel="stylesheet" type="text/css" href="style.css" /> koduyla CSS dosyası çalışma sayfasına eklenebilir. Böylece tek CSS dosyası ile tüm web sitesi şekillendirilebilir[16].


Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[16] http://tr.wikipedia.org/wiki/Cascading_Style_Sheets (12 Şubat 2012).

HTML Nedir?

4.2.2 HTML

HTML günümüzde internet üzerinde veri paylaşımı için kullanılan en yaygın metin tabanlı dildir. HTML, bir programlama dili olarak tanımlanamaz. Zira HTML kodlarıyla kendi başına çalışan bir program yazılamaz. Ancak bu dili yorumlayabilen programlar aracılığıyla çalışabilen programlar yazılabilir. Programlama dili denilememesinin nedeni tam olarak budur. Temel gereği yazı, görüntü, video gibi değişik verileri ve bunları içeren sayfaları birbirine basitçe bağlamak, buna ek olarak söz konusu sayfaların web tarayıcısı yazılımları tarafından düzgün olarak görüntülenmesi için gerekli kuralları belirlemektir.

1980 yılında CERN'de görevli olan Tim Berners-Lee, CERN araştırmacılarının bilgilerini ve dokümanlarını birbirleriyle paylaşabilmeleri için bir sistem olması gerektiğine inanıyordu. Bu yüzden prototip olarak ENQUIRE isimli sistemi önerdi.1989 yılına gelindiğinde internet tabanlı sistemin ilk temellerini yine aynı isim Tim Berners Lee attı.1990 yılında HTML işaretleme dilini geliştirmesinden sonra World Wide Web(WWW) sistemini kurmuştur. Bu şekilde CERN'de bilgi paylaşımını kolaylaştırma amacı doğrultusunda ortaya çıkan HTML günümüzde hayatımızın vazgeçilmezi olan internetin başlıca temelini oluşturmuştur[15].





En Basit HTML Kodu
Şekil 4.2.HTML kod örneği.






HTML aslen bir metin işaretleme dilidir. Web sayfasına eklenen metinlerin boyutlandırılması, renklendirilmesi ve konumlandırılması gibi tasarım amaçlı işlerin yapılabilmesini sağlar. Biçimlendirilmek istenen yazı HTML etiketleri(tagları) arasına yazılır. Şekil 4.2’de basit bir HTML kod örneği verilmiştir. Web sayfasına eklenmek istenen resim video kullanıcı formu gibi elemanlar HTML etiketleri aracılığıyla çağrılırlar. HTML sadece biçimlendirme ve görüntüleme ile ilgilidir. Kullanıcılarla etkileşim kurmaz, sabittir. Bu dille oluşturulan bir sayfanın kullanıcılar ile etkileşim kurabilmesi için HTML etiketlerinin JavaScript, AJAX, PHP, ASP gibi yazılımlar ile ilişkilendirilmiş olması gerekmektedir. Bu şekilde hazırlanmış web sayfaları artık statik olmaktan çıkar ve DHTML(Dinamik HTML) sayfa olarak nitelendirilirler. Bu sayfalar kullanıcılar ile sunucu bilgisayarı arasında bilgi alışverişinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesini sağlarlar. HTML’nin kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayamaması, görsel açıdan zayıf olması, her tarayıcılarda farklı yorumlanması ve yavaş çalışması gibi nedenlerden dolayı geliştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda yapılan çalışmalar sonucunda Genişletilebilir Zengin Metin İşaret Dili (Extensible HyperText Markup Language- XTHML) geliştirilmiş ve bu dil Geniş Dünya Ağ Konsorsiyumu (World Wide Web Consortium- W3C) tarafından standartlaştırılmıştır.


Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013


Kaynaklar:

[15] http://tr.wikipedia.org/wiki/HTML (12 Şubat 2012).