Bu yazı dizisinde Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması adlı tez çalışmamın metnini sizlerle paylaşacağım
Giriş
Eğitim tarih boyunca tüm toplumların ortak sorunu olmuştur. En ilkel toplumdan, en gelişmiş topluma kadar herkes bu durum ile uğraşmak zorunda kalmıştır. Gençlerin eğitilmesi ve topluma yararlı hale getirilmesi amacıyla, kendi teknolojik olanaklarına ve yaşam biçimlerine göre çeşitli kurumlar meydana getirmişlerdir. Günümüzde bu kurumlara okul adı verilmektedir. Dünyanın her yerinde ve her dilde okul kelimesine karşılık gelen bir sözcük mutlaka kullanılmaktadır.
Uzun yıllar boyunca gençlerin eğitilmesini üstlenmiş olan bu kurum; derslikler, okul yönetimi, öğrenci ve öğretmenlerden oluşan klasik yapısını korumakta ve aynı şekilde kuruluş amacına hizmet etmeye devam etmektedir. Bu kurumlarda eğitim ve öğretim işi öğretmenler tarafından, derslerin birebir öğrencilere aktarılması ile yapılmaktadır. Öğretmen ders içeriğini tahtaya yazmakta ve bu içerik ile ilgili ayrıntılı bilgileri sözlü olarak anlatarak konuyu işlemektedir. Bunların dışında dersin içeriğine göre çeşitli materyaller (örnek resimler, deney aletleri, vs.) kullanılmaktadır. Bu eğitim, yüzyıllardır süregelen klasik eğitim şeklidir.
Bilgisayarların günlük hayatta kullanıma geçmesi, her şeyi olduğu gibi eğitim sektörünü de etkilemiştir. Bilgisayar
okur-yazarlığı artık vazgeçilmez olunca da okullarda ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Gelişen teknoloji ve haberleşme olanakları ile beraber bilgisayar, sadece okullarda okutulan bir ders olmakla kalmayıp diğer derslerin yapıldığı bir ortam haline gelmiştir. Özellikle gelişmiş toplumlarda, dersler bilgisayar ortamında verilmeye başlanmıştır.
Bilgisayar ve internet teknolojilerinin gelişmesine paralel olarak, hızlı ve sağlıklı iletişim imkanları sağlanmıştır. İnternet adeta ülkeler arasındaki sınırları kaldırmış ve insanlara birbirleri ile kolaylıkla iletişim kurabilme olanağını sunmuştur. Tüm bu gelişmelerden eğitim kurumları da payını almıştır. İnternet bağlantısında yüksek hızlara ulaşılması, eğitim hizmetini sınıf ortamına bağlı olmaktan kurtarmış, bu hizmeti bilgisayarın ve internet bağlantısının olduğu her yere ulaştırma olanağını sağlamıştır.
Bu gelişmelerle beraber yeni bir kavram olan
“Uzaktan Eğitim” ortaya çıkmıştır. Aslında uzaktan eğitimin tarihi çok daha eskilere dayanmaktadır. Daha önceleri posta, radyo veya televizyon yoluyla da uzaktan eğitim çalışmaları yapılmış ve mümkün mertebede başarı sağlanmıştır. Ancak bu şekilde bir eğitim karşılıklı iletişim ve etkileşimden yoksundur. İnternet üzerinden bilgisayar ortamında verilen eğitim ise öğrenci, öğretmen ve ders materyali arasındaki etkileşim sorununu çözmüştür. Gelişen teknoloji derslerin internet üzerinden anlık olarak takip edilmesine olanak sağlamıştır.
Bilgisayarın günlük hayatta kullanılmaya başlanması, beraberinde bu makineleri kullanmaya yönelik işletim sistemi denen programların yazılması ihtiyacını ortaya çıkardığı gibi, internet aracılığıyla yapılan uzaktan eğitimde de öğretmen, öğrenci ve ders materyali arasındaki etkileşimi sağlayacak ortak bir platformun, bir ara yüzün yazılması ihtiyacını doğurmuştur. Bu amaçla yazılan programlar tüm dünyada
Learning Management System (LMS) adıyla anılmaktadır. Dilimize
“Öğrenme Yönetim Sistemi” olarak çevirebileceğimiz bu programların piyasada pek çok çeşidi bulunmaktadır. Bu programlardan bazıları ücretli olup kullanmak için telif hakkı çerçevesinde belirlenen ücretin ödenmesi gerekmektedir. Bunun yanında ücretsiz olan
LMS programları da bulunmaktadır. Günümüzde pek çok üniversitenin yanında, özel şirketler de şirket içi eğitimlerini verirken LMS’den faydalanmaktadır.
LMS’ e olan bu ilgi, onun önemini daha da arttırmaktadır.
Bu tezin temel amacı, günümüz koşullarında giderek önemi artan, uzaktan eğitim kavramını kısaca tanıtmak ve bu eğitim hizmetinin internet üzerinden verilmesini sağlayan açık kaynak kodlu LMS yazılımlarını inceleyerek, bunları kendi içinde karşılaştırmaktır. Bunu yapmak için uzaktan eğitim çalışmalarında en çok tercih edilen LMS yazılımları seçilmiştir.
Bu tez şu şekilde planlanmıştır. Birinci bölümde, uzaktan eğitim konusuna kısa bir giriş yapılmıştır. İkinci bölümde, uzaktan eğitim kavramı, tarihsel gelişimi ve uygulanma biçimleriyle birlikte ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Öğrenme Yönetim Sisteminin ne olduğu, nasıl çalıştığı ve çeşitleri anlatılmıştır. Dördüncü bölümde, açık kaynak kodlu yazılımlar hakkında bilgiler verilmiş ve açık kaynak kodlu LMS yazılımlarının üretilmesinde kullanılan teknolojilerden bahsedilmiştir. Beşinci bölümde, LMS yazılımları için bir standart haline gelen Paylaşılabilir İçerik Nesne Referans Modeli(Sharable Content Object Reference Model-SCROM) kavramı işlenmiştir. Tezin altıncı bölümünde, açık kaynak kodlu LMS yazılımları, çalışılan platform, platform geliştirme ortamı, sistem yönetimi ve kullanıcı yetkilendirilmesi, ders geliştirme ortamı, öğrenme ortamı, istatistik ve değerlendirme biçimi yönünden ele alınarak incelenmiştir. Son bölümde ise LMS yazılımlarının kendi aralarında genel bir karşılaştırılması yapılmıştır.
Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013