Dokeos Ana Sayfası ve Site Yönetimi-Bölüm 2

Ana Sayfa (Homepage)
Kullanıcıyı siteye girerken karşılayan sayfadır. Bu sayfanın görünümü kullanıcının yetki düzeyine göre değişir. Şekil 33’te site yöneticisine ait Ana Sayfa görülmektedir.

Derslerim
Burada sistemde açılmış olan dersler sıralanmıştır(Şekil 34 ). Eğitmen ders üzerine tıklayarak o derse ait düzenleme sayfasına ulaşabilir ve istediği değişiklikleri yapabilir. Ayrıca sayfanın sağ tarafında bulunan menüden yeni ders açabilir.


Profilimi Değiştir
Bu sayfadan kullanıcının profil resmi, eğitim durumu, kişisel yetenekleri gibi özel bilgileri güncellenebilir, değiştirilebilir.

Ajandam
Kullanıcıların faydalanabileceği ve içinde önemli olayların işaretlendiği bir takvimdir.

Raporlama(Reporting)
Dersler ve öğrencilerle ilgili bilgilerin sunulduğu basit bir tablodur. Bu tablodaki bilgilerin yazıcıdan çıktısı alınabilir. Ayrıca CVS formatında bilgisayara kopyalanabilir ve Excel programında değerlendirilebilir.

Platform Yönetimi
En geniş içerikli menü elemanıdır. Sitenin genel görünümü ve işleyişi ile ilgili bütün ayarlamalar buradan yapılır. Altı ana bölümden oluşmaktadır. Şekil 35’te Platform Yönetimi’ni oluşturan elemanlar görüntülenmektedir. Bu bölümlerin işlevlerini kabaca öğrenen bir kullanıcı siteyi rahatlıkla idare edebilir.


Kullanıcılar
Bu bölümde yönetici isterse sisteme kayıtlı kullanıcıları bir liste halinde görebilir, kullanıcı hesaplarını aktive edebilir, yeni kullanıcı ekleyebilir veya kullanıcı profillerinde düzenlemeler yapabilir. Kullanıcılara verilen rolleri değiştirebilir. Gerektiğinde kullanıcı listelerini XML veya CVS formatında dosyalar halinde bilgisayarında indirebilir. Aynı formatlarda hazırlanmış kullanıcı listelerini de sisteme ekleyebilir. Böylece çok sayıda kullanıcı kaydını bir seferde yapabilir.

Dersler
Sitede halihazırda bulunan derslerin listelenmesi, düzenlenmesi, yeni ders açma ya da yeni bir ders kategorisi oluşturma işlemleri buradan yapılır. Derslere kullanıcı ataması da yine buradan yapılır. Buna ek olarak CVS formatında hazırlanmış bir ders listesini otomatik olarak sisteme yükleyerek tek seferde birden çok dersin açılması sağlanabilir.

Geliştiren
Siteye ait tüm genel ve özel ayarlamalar buradan yapılır. Site güvenliği, kullanıcıların kayıt olma şekli, sunucu ayarları, sitede kullanılacak şablonlar, dil ayarları, eklentiler, ana sayfanın düzenlenmesi, site temasında değişiklik ve sistemle ilgili yapılması gereken duyurular gibi pek çok işlem buradan kontrol edilir. Ayrıca site yöneticisinin uygulayacağı etkinlikleri takip ettiği bir genel ajanda ile sitedeki dersler kullanıcılar ve sistemle ilgili istatistikleri tutan bir ‘İzleme Aracı’ bulunur. ’Terms and Conditions’ seçeneği ise kullanıcıya kayıt olurken kabul etmesi gereken şartların yazıldığı basit bir metin editörüdür.

Eğitim Dönemleri (Training Sessions)
Standart okullarda eğitim dönemler halinde verilmektedir. Dersler, öğrencilerin seviyelerine uygun olarak belirli dönemler içinde toplanır ve uygulanır. Dokeos, kullanıcılarına, verdikleri dersleri dönemler halinde bir çatı altında toplama olanağı tanır. Açılan her dönemin başlangıç ve bitiş tarihleri dönem boyunca verilecek olan dersler ve bu derslerden faydalanacak olan katılımcılar belirlenir. Açılan derslerin farklı başlangıç ve bitiş tarihlerinden doğabilecek karmaşalar da böylece engellenmiş olur.

Hizmetleri Düzenle
Bu menüden sistemin sunduğu; Visio-konferans, Oogie-Woogie Hızlı Öğrenme ve Sunucu İstatistikleri gibi bazı hizmetlerin etkinleştirilmesi yapılır.

Dokeos.com
Dokeos ana sayfasına, forum sayfalarına erişim ve internetten Dokeos genişleme paketlerine erişim imkanı sunar.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dokeos: Giriş

Dokeos web tabanlı e-eğitim, ders yönetim sistemi ve işbirliği aracıdır. Gnu-GPl tarafından yayınlanan bedava kullanılabilen bir araçtır. Uluslar arası kullanılabilir bir yapıda tasarlanmıştır. Eğitimci ve öğrenci için içerik yönetim hizmeti de sunmaktadır. Ders yönetimi ile ilgili kısımları konu dağıtımları, takvimleme, ilerleme takibi, yazı/ses ve video ile chat, test yönetimi ve kayıt alma olayları gerçekleştirebilmektedir. Şu anda 31 dili içeren araç binlerce organizasyon tarafından kullanılmaktadır. Dokeos‘un temel avantajı ise, kullanıcı kolay yapısı ve esnek sistemidir. Kolay kullanılabilir yapısı ile iyi öğretim için temel araç olmak hedefindedir. Böylece kullanıcılar araçla daha az uğraşarak öğrenmeye daha çok zaman ayırabilirler. Dokeos PHP ile geliştirilmiştir ve MySQL veritabanı kullanmaktadır(Önal vd. 2006).

Ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir yazılım olması, kullanıcılara sistem sorunlarına anında müdahale olanağı sunar. Ayrıca bu kaynak kodları kullanıcı tarafından değiştirilebilir ve geliştirilebilir. Dokeos’ta ders içeriği hazırlamak çok kolaydır ve sistem bu iş için eğitimciye pek çok olanak sağlar. İçerik hazırlarken Word PDF dosyaları kullanılabilir veya HTML editörü ile web sayfası şeklinde içerik sunumu yapılabilir. Bunun haricinde hazır SCORM ders içerikleri de kullanılabilir. Ayrıca Dokeos’un ders içeriklerini SCORM standardında paketleme özelliği de bulunmaktadır.

SCORM uyumluluğunun yanında LDAP yetkilendirmesini desteklemektedir. En geniş kapsamlı Dokeos kullanımı Ghent Üniversitesi tarafından 5000’in üzerinde aktif ders ve 30.000’in üzerinde aktif kullanıcı ile http://minerva.ugent.be üzerinden sağlamaktadır. 2005 yılında Vrije Brussel üniversitesi Erasmus Hogeschool Brussel ile birlikte Blackboard uygulamasından vazgeçerek Dokeos uygulamasını PointCarre (http://pointcarre.vub.ac.be, Uygulama adını matematikçi ve filozof Henri Poincare’den esinlenerek almıştır) adı altında yayına geçirmiştir. Dokeos uygulaması diğer LMS uygulamalarından farklı olarak sahip olduğu Oogie Rapid Learning paketi ile SCORM ile hazırlanmış ders içeriklerini, Powerpoint sunularını aktarabilme; Videoconferencing paketi ile sanal toplantı ve eşzamanlı eğitim sunabilinecek sanal sınıf oluşturabilme özelliğine sahiptir (Özarslan, 2008).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

Önal, A., Kaya, A. ve Draman, S.E., 2006, Açık Kaynak Kodlu Çevrimiçi Eğitim Yazılımları. Akademik Bilişim 2006 BilgiTek IV 9-11 Şubat 2006. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.

Özarslan, Y., 2008, Uzaktan Eğitim Uygulamaları için Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri. İnet-tr’08- XIII. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri 22-23 Aralık 2008 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Açık Kaynak Kodlu LMS Yazılımları

Açık kaynak kodlu yazılım, kullanıcısının program kodlarına erişebilme, onları düzenleme, değiştirme haklarına sahip olduğu yazılım çeşididir. Bu çeşit yazılımlara ‘Özgür Yazılım’ denmektedir. Özgür yazılım, özgürlükleri korumaya yönelik bir akımın adıdır. Özgür yazılım ücretsiz olmak zorunda değildir. Bu yanlış anlaşılma, İngilizce'deki free sözcüğünün bedava ve özgür olmak üzere iki karşılığı olmasından kaynaklanmaktadır (http://wiki.linux-sevenler.org)

Özgür yazılımlar ücretsiz de dağıtılabilirler, pek çoğu da bu şekilde dağıtılmaktadır. Fakat bir yazılımı özgür yapan şey, kaynak kodlarının kullanıcıya verilmesi, kullanıcının bu kaynak kodlarını başkaları ile paylaşımının engellenmemesi ve yazılımın kaynak kodlarında istenirse değişiklik yapabilme özgürlüğünün kullanıcıya tanınmasıdır(http://wiki.linux-sevenler.org).

Üretilen bir programın özgür yazılım olabilmesi için öncelikle Genel Kamu Lisansı ile lisanslanması gerekir. GPL birçok yerde kullanılan ücretsiz yazılım lisansıdır ve özgün hali Richard Stallman tarafından GNU projesi için yazılmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım ortamının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son şekli verildi(http://tr.wikipedia.org).

Bu lisansın güncel sürümü (GPLv3), Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından 29.07.2007 tarihinde yayınlandı. GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı yani LGPL ise GPL’nin bazı yazılım kütüphaneleri için yazılmış sürümüdür Copyleft esaslı lisansların en güçlü ve en yaygın örneği olan GNU GPL günümüzde milyonlarca yazılım bileşeni tarafından kullanılmaktadır(http://tr.wikipedia.org).

Özgür yazılımlara verilen bu lisansın bazı özellikleri vardır. Açık kaynak kodlu yazılımların kullanıcılarına sundukları temel özgürlükleri belirler. GPL’nin dört temel özgürlüğü vardır. Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından kaleme alınan GNU Genel Kamu Lisansı bu dört temel özgürlüğü güvence altına almayı amaçlar. Bu bunlar sırasıyla;
i) Programı sınırsız kullanma özgürlüğü.
ii) Programın nasıl çalıştığını inceleme ve amaçlara uygun değiştirme özgürlüğü.
iii) Programın kopyalarını sınırsız dağıtma özgürlüğü.
iv) Programın değiştirilmiş halini dağıtma özgürlüğüdür.

Açık kaynak kodlu LMS programları için de aynı durum söz konusudur. Maliyetleri düşüren, sınırsız kullanım ve geliştirme olanaklarını birlikte sunan açık kaynak kodlu yazılımlar, uzaktan eğitim çalışmalarının özgürce yapılması ve geliştirilebilmesi için gerekli teknik altyapının oluşmasını sağlamıştır. Açık kaynak kodlu yazılımların sürekli gelişen, özgür ve yeni fikirlere açık yapısından yararlanılarak birbirinden farklı pek çok LMS programı geliştirilmiştir. Açık kaynak kodlu olmaları, ve özgür yazılımın sunduğu sınırsız geliştirme olanakları, LMS yazılımlarının üniversite düzeyindeki eğitim kurumları bünyesinde uygulama alanları bulmalarını sağlamıştır. Bu uygulamalar sonucunda açı kaynak kodlu LMS programları büyük bir ilerleme göstermiş ticari LMS versiyonları ile boy ölçüşecek düzeye gelmiştir. Bunlar arasında Moodle, Dokeos, OLAT, dotLRN, ATutor akla ilk gelenlerdir.

Bu yazılımların hemen hepsi benzer hizmetler vermektedirler. Öğrenci, öğretmen ve personel bilgilerinin kaydı, derslerin planlanması ve uygulanması, sınavların yapılması gibi konularla ilgili çeşitli çözümler sunmaktadırlar. LMS programlarının sunduğu bu hizmetler pek çoğu için birbirine benzese de sıra ders içeriği hazırlamaya geldiği zaman LMS’ler arasında olan bazı farklardan dolayı zorluklar ortaya çıkmaktadır. Bir LMS’de hazırlanan ders içeriği farklı bir LMS programında denenmek istendiğinde ya da aynı LMS türündeki başka bir platforma taşınmak istendiğinde istenilen sonuç alınamamaktadır. İlgili ders içeriği başka bir ortamda çalışmamakta sadece hazırlandığı ortamda çalışmaktadır. Diğer ortamlarda çalıştırabilmek için ders içeriğinin o ortamlarda da ayrıca hazırlanması gerekir. Dersin hazırlanmasında kullanılan materyaller aynı olsa bile bu durum değişmez. Ayrıca hazırda bulunan ve kullanılan ders içeriği içinde değişiklikler yapmak istediğimizde de yine pek çok şey baştan üretilmek zorunda kalınabilir. Bu durum zaman kaybı ve fazladan emek harcamak demektir.

Bazı LMS programları bu konuda eğitimciye/tasarımcıya yardımcı olsalar da yine de yeterince esneklik sağlanamamaktadır. Ayrıca bir yıl kullanılan ders içeriği bir sonraki yıl tekrar kullanılmak istendiğinde yine benzer sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu durumun önüne geçmek, ders içeriklerinin başka platformlarda kullanılabilir kılmak, bir kez kullanılan ders içeriğini yeniden kullanılabilir kılmak için birtakım standartlar geliştirilmiştir. Bunların başında SCORM standardı gelmektedir. Gelecek bölümde SCORM standardı ayrıntılı olarak ele alınacaktır.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

http://wiki.linux-sevenler.org
http://tr.wikipedia.org

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------