Dokeos Ana Sayfası ve Site Yönetimi-Bölüm 4

b) SCORM İçerik Paketi Kullanmak
Ders tasarlarken hazır içerik paketlerinden faydalanmak zaman ve emek tasarrufu sağlar. SCORM olarak paketlenen bir ders tekrar tekrar kullanılabilir. Siteye SCORM ders içeriği yüklemek için Şekil 44’te görüntülenen içerik listeleme sayfasından ‘Import SCORM Course’ seçeneği tıklanır. Görüntülenen SCORM yükleme sayfasında ‘Gözat’ düğmesine tıklanır ve açılan pencereden bilgisayarda yüklü olan SCORM paketi bulunarak işaretlenir. Yükleme sayfasındaki onay düğmesine de tıklandıktan sonra ders içeriği sisteme yüklenir ve kullanıma hazır hale gelir.

Bağlantılar
Eğitmen verdiği dersle ilgili, öğrencilerin daha geniş bilgi alabilecekleri önemli kaynaklara sahip sitelerin bağlantı linklerini ekleyebilir bir bağlantı listesi oluşturabilir.

Duyurular
Eğitmenin öğrencileri, yaklaşan etkinlikler, önemli olaylar, sınavlar yada dersler hakkında bilgilendirebilmesini sağlar. Yapılan duyurular e-posta aracılığıyla tüm site üyelerine duyurulur.

Glossary (Sözlük)
Ders esnasında konuda geçen yabancı terimlerin ve sözcüklerin anlamlarının veya açıklamalarının bulunduğu tablolardır.

Testler
Öğrencileri test etmek onların bilgilerini sınamak için kullanılır. Derse test eklemek için önce ders düzenleme sayfasındaki ‘Testler’ seçeneğine tıklanır. Açılan sayfadan ‘Yeni deneme’ düğmesine tıklanır ve görüntülenen sayfadan testin isimlendirilmesi yapılır ve ‘Proceed to questions’ düğmesine tıklanarak bir sonraki sayfaya geçilir. Bu sayfada Dokeos’un eğitmenler için sunduğu test seçenekleri bulunmaktadır. Öğrencilere ölçüm amacıyla; çoktan seçmeli ve tek cevaplı testler, çoktan seçmeli çoklu cevaplı testler, boşluk doldurma soruları, eşleştirme soruları, serbest cevap yazabilecekleri sorular ve belirli yerleri doğru cevap olarak işaretlenen ‘Image Zones’ (resim bölgeleri) soruları içeren sınavlar uygulanabilir(Şekil 45).



Çoktan Seçme (Tek Cevap)
Klasik test tipi sorulardır. Öğrenciye bir soru sorulur ve verilen şıklardan doğru olanı işaretlemesi istenir.

Çoktan Seçme (Çoklu Cevap)
Öğrenciye bir soru sorulur ve sıralanan cevaplardan doğru olanları işaretlemesi istenir. Eğitmen her doğru cevap için ayrı puanlama yapabilir. Yanlış cevaplara eksi puan verme cezası uygulayabilir.

Boşluk Doldurma
Bu tip sorularda öğrencilere içinde boşluklar olan bir okuma parçası verilir ve öğrenciden boşlukları doldurması istenir. Metin içinde sorulmak istenen kelimeler köşeli parantez ([..]) içine alınır. her kelime için ayrı puanlama yapılabilir(Şekil 46).

Serbest Cevap
Burada öğrencilere üzerinde düşünebilecekleri, yorum yapabilecekleri açık uçlu sorular yöneltilir. Öğrenci basit bir metin editörünü kullanarak soruyu cevaplar.



Image Zones
Bu tip sorularda öğrencilere bir resim gösterilir ve öğrenciden soruda sorulan şeyi resimde göstermesi istenir. Bu tipte bir soru hazırlamak için soru tipi listesinde ‘Image Zones’ seçildikten sonra görüntülenen ekranda soru metni yazılır ve soruda kullanılacak olan resim yüklenir. Resimde doğru cevap olan kısımlar işaretlenir ve doğru cevaplara karşılık gelen puanlar yazılır. ‘Add this question to the test’ düğmesine tıklanarak işlem tamamlanır(Şekil 47).



Dokeos ile üretilen test soruları bir soru havuzunda biriktirilir. Zamanla biriken sorular eğitmen için sınav hazırlarken kullanabileceği mükemmel bir soru kaynağı oluşturur.

Assessments
Burada eğitmenin öğrenciler ile ilgili değerlendirmeleri, etkinliklere katılan öğrencilerin performans raporları tutulur ve eğitmen not verme işlemini yapar. Bu bölüm öğrencilere gösterilebilir ya da öğrencilerden gizlenebilir.
Etkileşim menüsünde ise eğitmenler ve öğrenciler arasındaki iletişim, dosya paylaşımı, anket oluşturma ve uygulama, çalışma gurupları oluşturma, forum sayfaları ve eşzamanlı sohbet gibi imkanların sunulduğu, sanal bir eğitim ortamı oluşturabilmek için gereken araçlar bulunmaktadır. Şimdi bu araçları kısaca tanıyalım.

Ajanda
Daha önce de bahsedildiği gibi üzerinde sınav tarihi etkinlik tarihi ya da başka önemli bir olayın tarihin işaretlendiği kullanıcıları uyarmak ve bilgilendirmek amaçlı, basit bir takvimdir.

Forumlar
Burada sitede açılmış olan forum sayfaları listelenir. Yeni forum sayfası açmak, yeni bir forum kategorisi oluşturmak, sayfaların görünürlük ve ulaşım ayarları buradan yapılır.

Gelen-Giden Kutusu
Site kullanıcılarına siteye dosya yükleme ve siteden doysa indirme olanağı sunar. Buraya bir dosya yüklemek isteyen bir kullanıcı önce bir klasör oluşturur sonra da paylaşmak istediği dosyaları bu klasöre yükler. Bu klasördeki dosyaları istediği kullanıcıya yollayabilir. Yolladığı dosyalar, alıcıların kendi Gelen-Giden kutularındaki Recieved Files bölümünde görüntülenir. Dosyaları alan kullanıcı bu dosyaları bilgisayarına indirebilir ya da aynı sisteme bağlı başka kullanıcılara yollayabilir.

Kullanıcı
Sisteme kayıtlı olan kullanıcıların sıralandığı bir listedir.

Grup
Eğitmen açtığı ders içinde örencileri ayrı ayrı çalışma gruplarına bölerek çalıştırabilir. Her grubun kendi çalışma takvimi, forum sayfası, çalıştırıcıları(grup koçları) ve ortak amaçları vardır. Eğitmen her gruba ayrı ödevler verebilir(Şekil 48).

Sohbet
Kullanıcıların eşzamanlı olarak yazılı iletişim kurdukları sanal ortamdır.



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dokeos Ana Sayfası ve Site Yönetimi-Bölüm 3

Ders İçeriği Eklemek
Daha önce anlatıldığı gibi ana sayfada bulunan menüdeki‘Ders Sitesi Yarat’ seçeneğine tıklanıp ders formu doldurulduktan sonra oluşturulan ders ‘Derslerim’ menüsünde görüntülenir. Bundan sonra yapılacak iş bu menüde listelenen dersin ismine tıklamak ve açılan düzenleme sayfasından içerik tasarımına başlamaktır. Bu sayfa Yazar, Etkileşim ve Yönetim olmak üzere üç ana menüye ayrılmıştır. Bir de en üst kısımda karikatürün olduğu yerde ders için önsöz yazmaya yarayan basit bir metin editörü bulunmaktadır. Yazar ve Etkileşim menü elemanlarının yanlarında birer tane göz sembolü bulunmaktadır. Eğer bir elemanın yanındaki göz sembolü açık ise o eleman öğrenciler tarafından görülebilir, değilse görülemez. İlk olarak Yazar menüsünün elemanlarını inceleyelim.



Ders Açıklaması
Burada anlatılacak olan dersle ilgili genel açıklamalar yapılır, dersin amaçları yazılır, konular listelenir, metodoloji ve ders malzemeleri sıralanır.

Kurs
Derslerle ilgili tüm içeriğin eklendiği veya tasalandığı bölüm burasıdır. Kurs seçeneği tıklandığında eğitmen karşısına iki seçenek çıkar. İlki yeni bir kurs eklemek, ikincisi ise bir SCORM içerik paketi yüklemektir. Eğitmen ilk seçeneği seçtiği takdirde oturup tüm dersi tasarlaması gerekir. Eğer elinde konu ile ilgili önceden hazırlanmış bir SCORM içerik paketi varsa bu paketi yükleyip ders tasarım yükünden ve zaman kaybından kurtulabilinir. Bu iki durumu daha detaylı açıklayalım.

a) Yeni Bir Kurs Eklemek
Bu seçenek seçildikten sonra ilk gelen ekranda kursun ismi yazılır ve devam edilir. Ardından kurs düzenleme sayfası görüntülenir(Şekil 39).


Bu sayfa iki ana bölüme ayrılmıştır. Sol tarafta içerik hazırlanırken oluşturulan dosyalar sıralanır. Sağ tarafta ise ders içeriği görüntülenir. Üst kısımdaki ufak menüde ders tasarımında kullanılan araçlar bulunmaktadır. İçerik eklemeye başlamak için üst menüden ‘Add section’ isimli düğmeye tıklanır. Ardından görüntülenen formdaki bilgiler doldurulur ve böylece ilk alt başlık açılır. Alt başlığa ders içeriği eklemek için yine üst menüden ‘Add learning object or activity’ düğmesine tıklanır ve bu iş için kullanılabilecek araçların bulunduğu bir menü görüntülenir(Şekil 40).


Bu menüden ‘Rich media page/activity’ seçilir ve Şekil 41’ de görülen oldukça gelişmiş bir metin editörü görüntülenir. Bu editör yardımıyla ders içeriklerine resim, flash animasyon, video, grafik, tablo ve bağlantı linkleri gibi pek çok bileşen eklenebilir. Aslen bir HTML editörüdür. Kullanıcı HTML kodlarına hakimse sayfa kaynağını görüntületip kaynak kodlarından tasarım düzenlemesi yapabilir. Editörün sol tarafında kullanıcının faydalanabileceği içerik şablonları ile dolu bir liste bulunmaktadır. Tasarım işlemi tamamlandıktan sonra editörün üstündeki ‘Add this document to the course’ düğmesine tıklanır ve içerik sol tarafta bulunan sıralı başlık listesindeki yerini alır. Ardından bir sonraki sayfanın tasarımına geçilir. Bu şekilde sayfalar birbirine eklenerek ders içeriği oluşturulur. Oluşturulan sayfalar sol tarafta bulunan listede site haritası şeklinde görüntülenir(Şekil 42).


Oluşturulan bir dersin öğrenciler tarafından nasıl görüneceğini görmek için ders düzenleme sayfasının sağ üst kısmındaki öğrenci görünümü düğmesine tıklanır. Editör simgeleri ortadan kaybolur ve sadece öğrencilerin görmesine izin verilen bileşenler görüntülenir. Şekil 43’teki resimde, Şekil 42’de tasarımı yapılan dersin öğrenci görünümü görüntülenmektedir. Bu sayfanın sol üst kısmında eğitmenin resmi ve sayfalar arası geçişi sağlayan ok tuşları bulunur. Alt kısımda ise ders ilerleme durumunu gösteren bir yükleme çubuğu bulunur. Aşağısındaki listede ise dersi oluşturan Sayfalar bir site haritası şeklinde sıralanmıştır. Öğrenci buradaki başlıklara tıklayarak ilgili içerik sayfasına ulaşabilir. Ziyaret edilen sayfalar tiklerle işaretlenir. Böylece öğrenci hangi sayfaları okunmadığını takip edebilir.


Buraya kadar anlatılan içerik tasarımı için ‘Rich media page/activity’ editöründen faydalanıldı. Bunun haricinde Şekil 40’taki içerik ekleme menüsünden ‘or use an existing resource’ adı altında listelenen seçeneklerden de yararlanılabilir. Bu seçeneklere kısaca bir göz atalım.

Belgeler
Sitedeki daha önce üretilmiş derslere ait malzemeleri, dosyaları listeler. Bu listeden uygun olan dosyalar seçilir ve derse eklenir.

Testler
Ders içeriğine test eklemek için kullanılır. Dokeos’un sunduğu tüm test hazırlama olanakları kullanılabilir.

Bağlantılar
Google, Wikipedia gibi internet sitelerine bağlantı linkleri ekler.

Öğrenci Çalışmaları
Öğrencilere ödev vermek için kullanılır.

Forumlar
Öğrenci ve öğretmenlerin etkileşim kurabileceği, bilgi alışverişinde bulunabileceği eşzamansız bilgi paylaşım ortamı oluşturur.

Buraya kadar anlatılanlardan da açıkça görüldüğü gibi ders içeriği hazırlamak uzun ve zahmetli bir iştir. Üretilen ders içeriği bir dönem boyunca kullanıldıktan sonra, bir sonraki dönemde tekrar kullanılmak istendiğinde, içerikle ilgili pek çok ayarlamanın baştan yapılması zorunluluğu doğar. Tüm dönemi kapsayan bir dersin tekrardan hazırlanması eğitimci için zaman ve emek kaybıdır. Bu durumun önüne geçebilmek için Dokeos’a, bünyesinde üretilen ders içeriklerini SCORM standardında içerik paketleri olarak saklayabilme özelliği verilmiştir. Bu özelliği kullanmak için Şekil 38’deki Ders düzenleme sayfası açılır ve oradan kurs bölümüne girilir. Üretimi tamamlanmış olan ders içeriği Şekil 44’te görüldüğü gibi listeye eklenmiştir. İçerik isminin karşısında bulunan ’Authoring options ‘ bölümünde cd şeklindeki düğmeye tıklanır. Dosya yükleme kutucuğu onaylandıktan sonra listede bulunan ‘Güneş Sistemi’ adlı ders içeriği bir SCORM paketi haline getirilir ve hard diskte saklanır. Eğitimci bu içeriği bir sonraki dönem tekrar kullanmak ya da başka bir LMS sitesinde yayınlanmak istediğinde, tekrardan tasarım yapmak zorunda kalmadan, sadece bu dosyayı sisteme yükleyerek ders açma işlemini kolayca halledebilir



-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------