Bilgisayarda PHP Çalıştırmak

PHP Dosyalarını Kendi Bilgisayarımda Nasıl Çalıştırabilirim?

Daha önceki yazımda da bahsettiğim gibi PHP ile hazırlanan programlar çalışabilmek için PHP yorumlayıcısına ihtiyaç duyarlar. C, Basic, Delphi gibi dillerde yazılan programlar gibi kendi başlarına çalıştırılabilir uygulama dosyaları yoktur. Siz sadece php kodlarını yazar ve ".php" uzantılı bir dosya oluşturursunuz. PHP yorumlayıcısı dosyayı okur ve yazdığınız programı çalıştırır. PHP desteği olan sunucuların verdiği hizmet budur. Yazdığınız programların nasıl çalıştığını görebilmek için programları hosting alanınızdaki ilgili klasöre upload etmeniz gerekir. Bu da PHP ile program geliştirirken ya da öğrenmeye çalışırken her deneme için tekrar tekrar sunucuya bağlanmanız ve PHP dosyanızı sunucuya yüklemeniz gerektiği anlamına gelir. 

Eğer PHP ile yazılmış bir site yönetiyorsanız hazırladığınız programın tam olarak doğru çalışıp çalışmadığını bilmeden sunucuya yüklemek istemezsiniz. Çünkü program yazılırken yapılan hatalar ancak çalıştırıldıkları zaman ortaya çıkarlar. Açıkçası PHP'de hata ayıklaması çok zordur ve bu hatalar yayında olan bir sitede meydana gelirse ziyaretçilere verilen hizmet  aksayabilir ya da site için güvenlik açığı oluşturabilir. Bu yüzden hazırlanan programların güvenli bir ortamda denenmesi gerekir. Eğer bilgisayarınıza PHP destekleyen bir yerel sunucu kurarsanız yazdığınız programları güvenle, rahatça deneyebilir ve olası hataları belirleyebilirsiniz. Ayrıca öğrenme aşamasında olanlar için de iyi bir çalışma ortamıdır. PHP yorumlayıcıları Apache Server üzerinde çalışırlar. Her ne kadar IIS(Internet Information Services) üzerinde de çlıştırılabilseler de en iyi sonucu Apache Sunucularda verirler. 

Eğer PHP ile çalışacaksanız mutlaka veritabanı uygulamaları da yazacaksınız demektir. Bu durumda bilgisayarınıza bir veritabanı yönetim sistemi kurmanız gerekir.   Apache Sever üzerinde PHP ile en iyi uyum sağlayan veritabanı yönetim sistemi MySQL'dir. PHP, MSSQL ve Firebird gibi diğer veritabanları ile de çalışabilse de en iyi performansı MySQL Database üzerinde göstermektedir.

Bilgisayarınızda bir yerel sunucu kurmak için bu üç unsuru, Apache, PHP ve MySQL'i kumalısınız. veritabanı ile çalışmayacaksanız MySQL'i kurmasanız da olur. Ama hazır başlamışken veritabanını da aradan çıkarabilirsiniz.

Windows bilgisayar üzerine yerel sunucu kurabilmek için,

Apache Serveri buradan indirebilirsiniz >>Apache Server Download<<

PHP yorumlayıcısını buradan indirebilirsiniz >>PHP Download<<

MySQL'in ücretsiz sürümünü buradan indirebilirsiniz >>MySQL Download<<

Eğer PHP ve sunucular konusunda deneyimli değilseniz Apache-PHP-MySQL üçlüsünü otomatik olarak bilgisayarınızda kurmanızı ve yönetmenizi sağlayan hazır yerel sunucu programları da bulunmaktadır. Kullanışlı arayüzleri ve basit tasarımları ile özellikle web tasarım ve programlamaya yeni başlayanlar için idealdir. Ayrıca Joomla,Wordpress, Drupal,PHPbb gibi İçerik Yönetim Sistemleri(Content Management Systems-CMS) bu yerel sunucularda kurulup çalıştırılabilir. Aşağıda en çok kullanılan yerel sunucu programlarının indirme linklerini veriyorum. Bunlardan herhangi birini bilgisayarınıza indirip kurduktan sonra üzerinde çalıştığınız PHP programlarını deneyebilirsiniz.

Wampserver 32 bit Download
Wampserver 64 bit Download

XAMPP Server Download

easyPHP Download

Şimdilik anlatacaklarım bu kadar. PHP oldukça kullanışlı ve zevkli bir dildir. Bu dili öğrenme yolundaki çalışmalarımıza bir sonraki yazımızda devam edeceğiz. Hepinize iyi çalışmalar...

Turgut Arslan

PHP Nedir? Ders 1

PHP web programcılığında kullanılan Object Oriented (Nesne Yönelimli-Nesne Tabanlı), sunucu tarafında(server side) çalışan bir programlama dilidir. PHP kullanılarak Fortran, C, C++, Delphi, Basic dillerinde olduğu gibi bilgisayara(servera) hesaplamalar yaptırılıp sonuçları bir web sayfası şeklinde alınabilir. Ancak PHP yapı olarak bu saydığımız dillerden farklıdır. Bir script dilidir. C, Basic, gibi dillerde yazılan programlar bir derleyici tarafından derlendikten sonra bir uygulama dosyası haline getirilir ve bu dosya kendi başına çalıştırılabilir. PHP içinse durum farklıdır.Yani bu dili kullanarak yazdığınız programlar bir derleyiciden(compiler) geçmezler, tek başlarına çalışamazlar. PHP dosyalarının çalışabilmeleri için PHP Yorumlayıcısının bilgisayarda(Sunucu bilgisayarı) kurulmuş olması gerekmektedir. PHP programları genelde Apache sunucularda çalışırlar. Her ne kadar bazı düzenlemeler yaparak IIS sunucularda da çalıştırılabilseler de en iyi performansı Apache server üzerinde vermektedirler.

PHP'yi Kim İcad Etti?

PHP Rasmus Lerdorf tarafından 1995 yılında, Perl dili kullanılıarak geliştirilmiştir. ilk zamanlar Personal Home Page Tools(Kişisel Anasayfa Araçları) adıyla anılan programın adı sonradan Hypertext Preprocessor (Türkçe: Üstünyazı Önişlemcisi) olarak değiştirilmiştir.

PHP'nin Avantajları

1. PHP hemen hemen her platformda çalışabiliyor. PHP aynı kod temelini kullandığı için, UNIX, Windows (95/98/NT/2000) ve Mac OS dahil olmak üzere 25 platformda derlenip kurulabilir. Kodlar aynı olduğundan script'ler platformdan bağımsız olarak çalışacaktır.
2.     PHP, uzantı alabilmektedir. Uygulamanın içerisinde yer alan çekirdek motor (Zend tarafında yazıldı), bir dizi asal kod modüllerinden ve kod uzantılarından oluşmaktadır. Bu nedenle programcılara PHP uzantıları yaratarak bazı özel işlemlerini yapabilmeleri için iki seçenek sunuluyor; ya uzantı modüllerini yazarak uygulanabilen bir derleme yapmak, ya da PHP'nin dinamik yükleme mekanizmasıyla yüklenebilecek uygulanabilir uzatmalar yaratmak.
3.     PHP pek çok HTTP server arayüzü barındırıyor. PHP Apache'ye, AOL server'a, Roxen ve THTTPD'ye doğrudan yüklenebiliyor. Alternatif olarak CGI modülü olarak da kullanılabilir.
4.     PHP pek çok veritabanı arayüzü bulunduruyor. PHP, MySQL, MS SQL, Oracle, Informix, PostgreSQL ve diğerleriyle doğrudan çalışabiliyor. Bunlar ikili sayı düzenindeki arayüzlerden oluşmaktadır ve bu çözümler için veritabanının desteklenmediği yerlerde ODBC desteği sağlıyor.
5.     Bir PHP kullanıcısı herhangi bir kütüphane için arayüz oluşturmakta zorluk çekmez. Pek çok kullanıcı bu yolu seçmiş, grafik rutinleri, PDF dosyaları, Flash Movie'leri, Cybercash cetvelleri, XML, IMAP, POP ve diğerleriyle ilgili modüller bulabilmiştir.
6.     PEAR, PHP'nin uzantısı ve Add-on deposudur. Pear, Perl için geliştirilen CPAN'e benzemektedir. Halen başlangıç aşamasında olmasına rağmen PEAR, PHP'nin kurulumuyla birlikte gelecek bir dizi PHP script'ini kullanıma sunmaktadır.
7.     PHP bir açık kod uygulamasıdır ve pek çok profesyonel kullanıcı için çok şey ifade etmektedir. Basitçe açıklamaya çalışırsak PHP kullanıcıyı, çalışmayan uygulamalar için üretici firmanın keyfini beklemekten, her yıl sistemini belli paralar ödeyerek güncelleme zorunluluğundan kurtarmaktadır.

PHP Programı Nasıl Çalışır?

Başta da belirttiğim gibi PHP bir script (betik) dilidir. Bu dilde yazdığınız programlar .php uzantılı dosyalarda saklanırlar. Bir php dosyasını notepad ile açtığımızda karşımıza yukardan aşağı doğru sıralanmış kodlardan oluşan bir metin çıkar. Sunucu bilgisayarında bulunan PHP yorumlayıcısı aynen sizin bu yazıyı okuduğunuz gibi satır satır kodları okuyarak yorumlar ve uygulamaya koyar. Buradan da anlaşılacağı gibi programı yazarken önce çalışmasını istediğimiz komutları üst satırlara yazıyoruz; sonra çalışmasını istediklerimizi alt satırlara. Bu, script dillerinin ortak özelliğidir. diğer programlama dillerinde kaynak kodlarına bu şeklide ulaşamazsınız. PHP'de aslında çalışan PHP yorumlayıcısıdır. Siz sadece ona nasıl çalışması gerektiğini söylersiniz. Diğer dillerde ise çalışan mekanizma progamın genelde .exe uzantılı olan dosyasıdır. Kaynak kodlarını yazdığınız php dosyası yorumlayıcı tarafında yorumlanıp işlemlere sokulduktan sonra elde edilen sonuçlar Bir HTML sayfası şeklinde görüntülenir. Yani ziyaretçiler ya da sayfanızı kullanan kullanıcılar asla PHP dosyanızı göremezler. Sadece HTML,CSS,Javascript gibi kullanıcı tarafında (front end) çalışan kodları görürler.  Bu kodların da çoğu zaten sayfanın görüntülenme şekli ile ilgilidir. Programınızla bir ilgileri bulunmaz (form nesneleri. hariç onlar da  sadece veritabanına bilgi gönderip gelen verileri görüntülemek için kullanılırlar). PHP dosyalarınız sunucuda saklanır ve sunucunuz çökmediği sürece kullanıcılar kaynak kodlarınıza ulaşamazar. Sunucunun çökmesi nadiren olur. Hatta PHP sunucuların çökmesi için ekstradan çaba sarfetmeniz bile gerekebilir.

PHP Kodu Nasıl Yazılır?

PHP kodları <?php  ile   ?> işaretleri(ayraç da derler) arasına yazılır. Ancak sunucunuzda bulunuan php.ini dosyasını notepad ile açıp short_open_tag = off; satırını bulup short_open_tag = on; şeklinde değiştirerek kısa yazım biçimini yani <? ?> şeklini kullanabilirsiniz. PHP kodları HTML kodlarının içine yazılabildiği gibi HTML kodları da PHP kodlarının içine yazılabilir.

<html>
<head>
<title>deneme</title>
</head>
<?php
echo "Merhaba Dünya";
?>
<body>
</body>
</html>


Burada echo "Merhaba Dünya" komutu PHP'nin yazdırma komutudur. Bu komutu kullanarak programdaki herhangi bir değişkenin değerini ya da herhangi bir düz metni web sayfasına yazdırabilirsiniz. PHP komutlarının sonuna mutlaka ; işareti konmalıdır. aksi halde program çalışmaz. Şimdi yukarıdaki kodları herhangi bir basit metin düzenleyicide(notepad, notepad++ gibi)ya da Adobe Dreamweaver gibi düzenleme ortamında yazın. İstediğiniz bir isim verin ama uzantısı .php olsun (ilk.php mesela). Bu dosyayı herhangi bir php sunucusuna root(kök)klasörüne kopyalayın. Kök klasörünün adı sunucuya göre değişebilir. Plesk panelde sanırım httpdocs, Cpanel için wwwroot olması lazım. Eğer kendi bilgisayarınızda yerel bir sunucu kullanıyorsanız o sunucunun kök klasörüne kopyalayın. Wampserver için www klasörü kök klasörünüzdür. Kopyalama işlemi bittikten sonra tarayıcınızı açın ve adres satırına kopyaladığınız PHP dosyasının yolunu girin. yerel sunucu için genelde bu adres http://127.0.0.1/dosyadi.php şeklindedir. Herşeyi doğru yaptığınızda tarayıcınızda Merhaba Dünya yazısını görebilirsiniz. Bu vesileyle ilk PHP programımızı da yapmış olduk ve artık ilk PHP çalışmamızın da sonuna geldik. Bir sonraki çalışmada görüşmek dileğiyle.


Kaynak:vikipedi


Turgut Arslan