Öğrenme Yönetim Sistemi (Learning Management System-LMS)

e-öğrenme/uzaktan eğitim kavramlarının geliştirilmesi ile eğitim tek bir yerle (okulla) sınırlı olmaktan kurtarılmıştır. Böylelikle eğitim almak isteyen ama çeşitli nedenlerden dolayı (sağlık sorunları, yoğun iş hayatı, uzak mesafeler vs.) eğitim kurumuna devam edemeyen insanlar ile daha geniş bir kitleye eğitim vermek isteyen ama yüksek maliyetler yüzünden (eğitim verilecek yere yapılması gereken binalar, bu binalarda çalıştırılacak personelin giderleri, vs.)bunu gerçekleştiremeyen eğitimciler ve eğitim kurumları için alternatif bir eğitim öğretim olanağı sunulmuştur. Geliştirilen yeni teknolojiler ile sanal ortamda bir okulun verebileceği kalitede, hızlı ve verimli eğitim alınabilmektedir. Bilgisayar teknolojisiyle sanal ortama taşınan okul, ders içerikleri ile birlikte çok önemli bir sorunu da yanında getirir. Öğrencilerin kayıt işlemleri, onlara ait bilgilerin saklanması, derslerin ne sıra ile verileceği, sınavların nasıl yapılacağı ve değerlendirileceği, derse katılımın nasıl takip edileceği, derslerini sanal ortama taşımak isteyen bir eğitimcinin veya eğitim kurumunun üstesinden gelmesi gereken sorunlardır. Bu sorunları aşmak için programcılar, tüm dünyada Öğrenme Yönetim Sistemi (LMS) olarak anılan yazılımları geliştirmişlerdir.

Öğrenme Yönetim Sistemi eğitim amaçlı hazırlanmış bir ders içeriğinin sanal ortamda öğrencilere verilmesini sağlayan, öğrencilerin derse devam durumu, başarı düzeyi gibi konularla ilgili istatistik tutan yönetim yazılımlarıdır. Bu yazılımlar web sayfası şeklinde dizayn edilmişlerdir. Sisteme ulaşmak isteyen bir öğrencinin yapması gereken tek şey bilgisayarını açıp web tarayıcısına ilgili sayfanın internet adresini girmektir. Aynı durum eğitmen ve site yöneticileri için de geçerlidir. Bu açıdan hem öğretmenler hem de öğrenciler için çok büyük kolaylık sağlarlar.

LMS’lerin temel amacı, öğrenim/öğretim programlarının yönetimini kolaylaştırmaktır. LMS’ler, öğrencilere öğrenim gelişimini planlamak, arkadaşlarıyla iletişim kurmak ve birlikte çalışmayı sağlayarak yardımcı olurken yöneticiler için kurumsal olarak hedeflenen öğrenime ulaşmak için müfredatları ve ders programlarını sağlamak, plan, etkinlik gibi bilgilerle ders materyalini öğrencilere ulaştırmak, öğrenci katılımını izlemek, analiz etmek ve raporlamakta yardımcı olmaktadır(Bayram vd., 2009).

LMS’ler tüm bu işleri yapabilecek pek çok özellikle donatılmıştır. Hepsinin kendine göre bir veri bankası bulunur. Öğrenci, öğretmen ve dersler ile ilgili bilgiler burada tutulur. Kullanıcıların karşılıklı iletişim kurabilecekleri forum sayfaları, bazılarında görüntülü iletişim olanağı, video ve ses dosyalarını kullanabilme olanağı, sınavların uygulanmasını kolaylaştıran sınav modülleri, öğrenci durumunu gösteren istatistiksel grafik üniteleri, anket programları ve daha pek çok özellik ile birlikte okuldan farksızdır.

Böyle bir sistemi kurmak ve çalıştırmak istendiğinde iki ayrı seçenekle karşılaşılır. Bunlardan ilki lisans ücretini ödeyerek satın alınacak bir LMS çözümüdür. Burada sistem ile ilgili her şey üretici firma tarafından karşılanır. Kullanıcıya da sadece sistemi kendi amaçları doğrultusunda kullanmak düşer. Bunun haricinde kullanıcıların programla ilgili yapabilecekleri değişiklikler üretici firmanın izin verdiği sınırların dışına çıkamaz. Ayrıca yapılacak güncellemeler ya da sisteme eklenmek istenen özellikler için de ekstra ücret ödenmesi gerekebilir. İkinci seçenek ise açık kaynak kodlu LMS programlarını kullanmaktır. Bu programlar internetten ücretsiz olarak temin edilebilirler. Verdikleri hizmet, ticari amaçlı programlarla aynıdır. Ancak bu tür yazılımlar önemli bir farkla ticari olan LMS’lerden ayrılır. Açık kaynak kodlu yazılımlarda kullanıcılar program kodlarına istedikleri gibi müdahale etme, değiştirme ve geliştirme olanağına sahiptirler. Ayrıca bu tarz programların geniş bir geliştirici kitlesi olduğu için sürekli ve ücretsiz güncelleme olanağı bulunmaktadır. Bundan dolayı açık kaynak kodlu LMS’ler her geçen gün daha çok kullanılmakta ve önemi artmaktadır.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

Bayram, F., İbili, E., Hakkari, F., Kantar, M. ve Doğan, M., 2009, E-Üniversite: SCORM Uyumlu Modüler Öğrenim Yönetim Sistemlerinin Yükseköğretimde Kullanımı. Akademik Bilişim’09 -XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11-13 Şubat 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Uzaktan Eğitim

İçinde bulunduğumuz çağda, bir toplumun, uluslar arası alandaki yerini ve etkinliğini belirleyen en önemli faktör, bireylerinin sahip olduğu eğitim düzeyidir. Günümüzde “gelişmiş ülkeler” olarak nitelendirilen devletlerin ortak özelliği, iyi eğitim almış insanlardan oluşan bir tabana sahip olmalarıdır. Bu taban, onların nitelikli işgücü kaynağını oluşturur. Bu ise, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ve ekonomi alanlarında gelişimin sürekliliğini sağlar.

Gelişmek isteyen bir toplumun bireylerini eğitmesi şarttır. Gelişmiş ülkeler tarih boyunca bu konu üzerinde titizlikle ile durmuşlar, sadece insanlarına eğitim vermekle kalmayıp, eğitim kalitesini ve olanaklarını da sürekli arttırmaya çalışmışlardır. Yüzyıllar boyunca uygulanan klasik eğitimi (okuldaki sınıflarda verilen dersler) gelişen teknolojiden de faydalanarak devamlı desteklemişlerdir. Bu gelişim uzun bir süreç içinde gerçekleşmiştir. Günümüz toplumu, tarım çağından endüstri çağına kadar birçok büyük değişiklikten geçmiş ve “bilgi çağı” olarak nitelendirilen döneme girmiştir (Reigeluth,1995).
Bilginin paylaşımı ve insanlara ulaştırılması ile ilgili ilk gelişme matbaanın icadı ile yaşandı. Bu makine, kitapların kolay ve hızlı bir şekilde çoğaltılmasını sağladı. Kitapların bol ve ucuz oluşu insanların bilgiye ulaşmasını hızlandırdı. Yine matbaanın icadı ile gazete, dergi gibi sürekli yayınlar toplum hayatına girdi. Bilginin herkese ulaşmasını ve iletişimin artmasını sağladı. Bu bağlamda matbaa makinelerinin icadı o günden bu güne kadar alınan yolun ilk adımı oldu.

Bugün bilgisayarın ve internet teknolojilerinin geliştirilmesi ve günlük hayatta kullanılması toplum üstünde matbaa makinesinin yaptığı etkiyi tekrarladı. İnsanlık önüne yeni bir çağ açtı. Şu an bilgi çağını yaşamaktayız. Bilgi ve iletişimi, hız ve kapasite bakımından akıl almaz boyutlara ulaştıran, insanları dünya çapında birbirine bağlayan internet artık hayatımızın vazgeçilmezi olmuştur. Bilgisayar ve internet teknolojilerinden devlet kurumları ve özel şirketler de faydalanmaktadırlar. Artık pek çok şeyin internetten yapılır hale geldiği görülmektedir.

Tüm bunlardan eğitim sektörü de etkilenmiştir. Çeşitli üniversiteler ve diğer eğitim kurumları resmi yazışmaları, duyuruları internet üzerinden yapmaya başlamışlar, sadece yazışma ile kalmayıp bilimsel konferans ve diğer akademik çalışmalarını da internet üzerine taşımışlardır. İnternet teknolojileri, yıllardan beri uygulanmakta olan uzaktan eğitim sistemini de etkilemiş ve sunduğu yeni olanaklar sayesinde bu sistem önünde yeni ufuklar açmıştır. e-öğrenme adı verilen yeni bir kavram ortaya çıkmıştır. Artık insanlar internet aracılığıyla, evlerinden ayrılmadan istedikleri eğitimi alma olanağına kavuşmuşlardır.
Uzaktan eğitimin internet üzerinden yapılmaya başlanması, öğretmen, öğrenci ve ders materyalinin bir araya getirilerek eğitimin yapılmasını sağlayan sanal ortamların tasalanmasını zorunlu kılmıştır. Bu amaçla çeşitli programlar yazılmıştır. Bu programlar Öğrenme Yönetim Sistemleri (LMS-Learning Management Systems) ortak adıyla anılmaktadır. Bu programların pek çok çeşidi bulunmaktadır. Bazıları ticari amaçlı olup lisans ücreti ödemek şartı ile kullanılabilir. Bununla birlikte ticari amaç gütmeyen, ücretsiz açık kaynak kodlu LMS yazılımları da bulunmaktadır. Özellikle açık kaynak kodlu yazılımlar üniversiteler için ayrı bir öneme sahiptir. Uzaktan eğitimin/e-öğrenmenin geleneksel öğrenme ortamlarına göre en büyük avantajı olan maliyet, açık kaynak kodlu yazılımların diğer artıları ile birlikte büyük ölçüde ortadan kalkmaktadır. e-öğrenmenin hızla gelişimi için açık kaynak kodlu yazılım kullanımının yaygınlaşması eğitsel kalitenin ve öğretim araçlarının gelişimini sağlamış ve bundan sonra da sağlayacaktır (Aydın ve Biroğul, 2008).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

Aydın, C.Ç. ve Biroğul, S., 2008, E-Öğrenmede Açık Kaynak Kodlu Öğretim Yönetim Sistemleri ve Moodle. Bilişim Teknolojileri Dergisi, Cilt:1, Sayı: 2, Mayıs 2008.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Reigeluth, M.C. (1995). Educational Systems Development and Its Relationship to ISD, In Anglin G.J. (Eds.), Instructional Technology Past Present, and Future. Libraries Unlimited, Inc, Colorado.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------