19 Eylül 2010 Pazar

Yerel Ağ Üzerinden LMS Programlarının Çalıştırılması-Bölüm 3

Yerel Ağ Üzerinde LMS Kurulumu
Sunucuyu kurduktan sonra sıra LMS programlarının sunucu üzerinde çalıştırılmasına gelir. Wamp Server üzerinde bu programları çalıştırmak için LMS’lere ait dosyaları sunucunun kurulduğu dizindeki ‘www’ dizini içine kopyalanır. Ardından web tarayıcı açılır ve adres satırına ‘localhost’ adresi girilir. Wamp’ın kendi menüsünden seçilerek de aynı adrese ulaşmak mümkündür(şekil 61).

Sekil 61 Wamp Server menüsü

Şekil 62’de localhost ara yüzü görünmektedir. Burada ‘Your Projects’ bölümünde sunucuya kopyalanan LMS kurulum dosyalarının olduğu klasörler görülmektedir. Bu klasörlerden herhangi birine tıklayarak kurulum işlemi başlatılır. Şekil 63’te Moodle kurulum sayfası görülmektedir. İlk olarak kurulum için dil seçimi yapılır ve bir sonraki adıma geçilir.

Sekil 62. Localhost ara yüzü

Sekil 63 Moodle kurulum sayfasından bir ayrıntı

Daha sonra sunucunun PHP ayarlarını kontrol edilir.. Kontrol ekranında sorun gözükmüyorsa ‘Sonraki’ düğmesine tıklayarak kuruluma devam edilir. Ardından sistemin erişim adresi belirlenir(Şekil 64). Bu sistem yerel ağ üzerinde çalışacağı için ‘Web adresi’ kısmına sunucunun IP adresi girilir ve bir sonraki adıma geçilir.

Sekil 64 Erişim adresinin belirtilmesi

Bu adımda sistemin kullanacağı veritabanının isim ve şifre ayarları yapılır(Şekil 65). Burada sistem yerel ağ üzerinde kurulu olduğundan şifre vermeye gerek yoktur.

Sekil 65 Veritabanı ayarları

Bir sonraki adımda Moodle sunucu kontrollerini yapar. Sorun gözükmüyorsa kuruluma devam eder. Ardından dil paketi indirme sayfası görüntülenir. Eğer o an internet bağlantısı yoksa bu paketler sonradan da eklenebilir. Bir sonraki adımda yapılandırma ayarlarının tamamlandığı mesajı görüntülenir. ‘Devam’ düğmesine tıklanır. Görüntülenen sayfada lisans anlaşması kabul edilir Devam’a tıklandıktan sonra sürüm bilgileri görüntülenir. Ardından Moodle ilerleyen birkaç sayfa boyunca veritabanı tablolarını oluşturmaya başlar. Bu adım biraz uzun sürebilir. Tablolama işlemi bittikten sonra yönetici hesabının ayarları yapılır(Şekil 66).

Sekil 66 Yönetici hesabının ayarlanması

Aşağıda görünen adımda sitenin tam adı, kısa adı ve site tanımı yapılır.

Sekil 67 Sitenin isimlendirilmesi

Sitenin ana sayfasının görüntülenmesi ile yerel ağ üzerinde Moodle kurulumu tamamlanmış(Şekil 68) olur. Sistem bilgisayar laboratuarında kullanılmaya hazırdır. Eğitmen tasarladığı ders içeriklerini yerel ağ üzerinden yayınlar. Diğer bilgisayarlar sunucun IP adresini web tarayıcılarına girerek sisteme ulaşırlar. Ağa bağlı her bilgisayarda, sisteme otomatik bağlantıyı sağlayan bir HTML sayfası tasarlanırsa öğrencinin sisteme bağlanması kolaylaşır.

Sekil 69 Yerel ağda çalışan Moodle ana sayfası

Dokeos’un kurulumu ve çalıştırılması da Moodle’ınkine benzemektedir. Sistemin dosyaları localhost’a yüklenir, Dokeos dizinine tıklanır ve kurulum başlatılır. Yönergeler takip edilir ve ana sayfanın görüntülenmesi ile kurulum tamamlanır(Şekil 70).

Sekil 70 Dokeos ana sayfası

Sonuç
Gelişen teknolojinin sunduğu teknik olanaklar, eğitim alanında LMS programları şeklinde kendini göstermiştir. Bu programlar uzaktan eğitim vermek amacıyla üretilmiş yazılımlardır. Ancak sahip olduğu özellikler eğitimcilere bunun ötesinde bazı olanaklar sunmuştur. Eğitmenler bu programların sunduğu olanaklar sayesinde kendi ders içeriklerini hazırlayabilmektedirler. LMS programları sunucu üzerinden çalışan ve hizmet veren programlardır. Bu özellikten faydalanarak kendi bilgisayar laboratuarındaki yerel ağ üzerine bir sunucu kurmayı başaran bir eğitimci, LMS programlarını sınıf içinde kullanma imkanını elde eder. Bu çalışma boyunca incelenen Moodle ve Dokeos programları internet üzerinde olduğu gibi yerel ağ üzerinde de oldukça iyi bir performansla çalışmaktadır. Eğer yerel ağ bütün eğitim kurumunu kapsıyorsa ağda bulunan diğer kullanıcılar da sisteme dahil olabilirler. Bu iki programın da kullanıcıları rollere göre yetkilendirme özelliği vardır. Bu sayede kullanıcılar müdür, müdür yardımcısı, danışman, öğretmen ve öğrenci gibi rollerle yetkilendirilerek sistemin tüm kurum içinde tam kapasiteyle kullanılması mümkün olur. Ayrıca bu programlar açık kaynak kodlu ve ücretsiz yazılımlardır. Yerel ağa sahip bir eğitim kurumuna ekstra masraf yüklemezler ve kolaylıkla kullanılırlar.

LMS programları içerik hazırlamak konucunda eğitimciye pek çok olanak tanır. Ders içerikleri etkileşimli olarak sanal ortamda yerel ağ üzerinden sınıftaki öğrencilere ulaştırılabilir. Böylece hem öğrenciler dersi daha iyi kavrar hem de bilgisayar üzerindeki becerileri gelişir. Tüm bunlar göz önüne alındığında, çağı yakalamak ve eğitim kalitesini arttırmak isteyen bir eğitim kurumu mutlaka bünyesinde bilgisayar sınıfları bulundurmalı ve bu sınıflarda etkileşimli dersler vermelidir. Açık kaynak kodlu ve ücretsiz olan LMS programları bu amaçlara ulaşmak isteyen bir eğitim kurumu için mükemmel bir seçim ve çağı yakalama fırsatıdır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yerel Ağ Üzerinden LMS Programlarının Çalıştırılması-Bölüm 2

Yerel Ağ İçin Sunucu Kurulumu
Yerel ağ üzerinden hizmet verecek bir sunucu kurmak isteyen bir kişinin IIS(Internet Information Services) ve Apache olmak üzere iki seçeneği vardır. Bu ikisi dünya üzerinde en çok kullanılan sunucu programlarıdır. Apache sunucusu http://www.apache.org adresinden ücretsiz olarak indirilebilen açık kaynak kodlu bir programdır. Sağlam, güvenilir, yüksek performanslı olması ve esnek yapısı Apache’yi bugün tüm dünyada en çok kullanılan web sunucusu yapmıştır. Ayrıca PHP ve MySQL ile de sorunsuz çalışır. Bu çalışmada kullanılacak olan Moodle ve Dokeos programlarının büyük bölümü PHP ile yazıldığı ve Apache-PHP-MySQL üçlüsü birlikte mükemmel bir uyum içinde çalıştığından dolayı sunucu olarak Apache seçilmelidir.
Burada bahsedilen üç programı bilgisayara kurmak ve düzgün olarak çalışmalarını sağlamak için çeşitli ayarlamalar yapılmalıdır. Ancak bu tür ayarlamaları doğru olarak yapabilmek için sunucu kurulumu konusunda deneyimli olmak ya da bu konuda çok araştırma yapmak gerekir. Bu, sınıfında LMS üzerinde eğitim vermek isteyen bir eğitimci için önemli bir sorundur. Bu sorunun önüne geçmek ve kurulumu kolaylaştırmak için bu üç programı bir seferde otomatik olarak kuran Wamp, Xampp, PHPTriad gibi paket programlar geliştirilmiştir. Burada hem kurulumu ve kullanımı kolay olan, Türkçe dil destekli Wamp Server programının kurulumu anlatılacaktır.
İlk olarak http://www.wampserver.com adresinden Wamp’ın en son sürümü indirilir. Ardından indirilen dosya çalıştırılarak işlemi başlatılır(Şekil 53).

Sekil 53 Wamp Server kurulum ekranı
‘Next’ tuşuna basarak bir sonraki ekrana geçilir. Burada lisans sözleşmesi görüntülenir. ‘I accept the agreement’ seçeneği seçilerek bir sonraki adıma geçilir.

Sekil 54 Lisans sözleşmesi
Bu adımda görüntülenen ekranda sunucu dosyalarının yükleneceği yer sorulmaktadır. Buraya herhangi bir adres gösterilebilir ya da varsayılan adese yükleme yapılabilir.

Sekil 55 Kurulum dizininin ayarlanması
Bir sonraki adımda sunulan seçenekler, programın kısa yolu masa üstüne ya da hızlı başlat menüsüne eklenmesi ile ilgilidir. İşaretleme isteğe bağlıdır, ‘Next’ düğmesi ile bir sonraki adıma geçilir. Bu adımda kurlum için yapılan ayarlamaların bir özeti görüntülenir(Şekil 56). Buna göre bir yanlışlık varsa geri dönüp düzeltme olanağı sunulur. Her şey tamamsa yine ‘Next’ düğmesine tıklanır ve kurulum başlar.

Sekil 56 Kurulum özeti
Eğer kurulumun yapıldığı bilgisayarda birden çok web tarayıcı varsa kurulum esnasında Şekil 57’deki mesaj görüntülenir. Buradan Firefox tarayıcısı geçerli tarayıcı olarak ayarlanabilir. Eğer geçerli tarayıcı olarak Internet Explorer kullanılacaksa hayır seçeneği seçilir ve bir sonraki adıma geçilir.

Sekil  57 Geçerli tarayıcıyı seçin uyarısı
Bu adımda Internet Explorer’ın kurulu olduğu dizinin gösterilmesi gerekmektedir. Açılan ekran Windows dizininin içini göstermektedir(Şekil 58). Internet Explorer zaten bu dizin altında olduğunda sadece ‘Aç’ düğmesine tıklamak yeterlidir.

Sekil 58 Geçerli tarayıcı olarak Internet Explorer’ın seçilmesi
Bu adımdan sonra Apache çalışmak isteyecektir. Eğer işletim sisteminin güvenlik duvarı açıksa Apachi’yi engeller ve bir uyarı mesajı görüntülenir. Bu mesajdan engellemeyi kaldır seçeneğine tıklanır ve bir sonraki adıma geçilir. Bu adımda (şekil 59) mail göndermek için SMTP sunucu ismi ve mail adresi istenmektedir. Bu program bir bilgisayar üzerinde çalışacağından isim ve e-mail adresi vermeye gerek yoktur, ‘Next’ tuşu ile son adıma geçilir.

Sekil 59 SMTP ve e-mail adresi ayarları
Bu adımda Wamp Server’ın başarı ile kurulduğunu anlatan bir yazı görüntülenir. ‘Finish’ düğmesine tıklanarak kurulum tamamlanır. Wamp Server çalışmaya başlar ve sistem saatinin olduğu yerde programın simgesi görünür.

Sekil 60 Kurulumun tamamlanması

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Turgut ARSLAN
Açık Kaynak Kodlu LMS Programlarının Yerel Ağ Üzerinde Uygulanması, Seminer, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2010
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu yazıdaki kaynaklar:

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------