ASP ve ASP.NET Nedir?

4.2.5 ASP ve ASP.NET

Aktif Sunucu Sayfaları (Active Server Pages-ASP) Microsoft'un ilk dinamik web sayfaları üretmek için geliştirdiği sunucu taraflı betik motorudur. Klasik ASP ya da ASP Klasik olarak da bilinir. Bir ASP dosyasının içinde, özel nesneler ve VisualBasivScript, JavaScript, Yapısal Sorgulama Dili(Structured Query Language-SQL) kodları bulunur, bu sayfalar istemci tarafından istendiğinde sunucu öncelikle ASP içindeki kodları icra ederek, istemciye göndereceği bilgiyi oluşturur ve gönderir. Gönderilen bilgi genellikle HTML şeklindedir. Fakat sadece bunlarla sınırlı değildir, aynı şekilde bir grafik dosyası da oluşturulup, istemciye gönderilebilinir.

ASP sayfaları HTML kodlarının içine gömülü şekilde oluşturulduğu halde bir kez server tarafından yorumlandığında saf HTML olarak döner. Kaynak kodlara bakıldığında ASP kodları görülmez. Bu kodlamacıların kaynaklarını saklamalarını kolaylaştırır. Şekil 4.4’te ASP kod örneği gösterilmektedir.

Şekil 4.4.ASP kod örneği.

ASP'nin ortaya çıkış nedenlerinden birisi de CGI(Common Gateway Interface) dillerinin Oturum ve Uygulamaların başından sonuna kadar izlenmesinin yetersiz oluşundandır[18].

ASP bir web programcılığı ve elektronik ticaret (e-commerce, B2B, B2C) teknolojisidir. ASP ile günümüzde profesyonel birçok web sitesinde karşılaşabilmekteyiz. Temelde sunucu taraflı bir kodlama dili tanımlaması yapılsa da, ASP, uygulama geliştiricilerine bundan daha fazla imkan tanımaktadır.

ASP ile diğer pek çok kodlama dillerini aynı anda kullanabilirsiniz. Veritabanı uygulamaları yaratabilir, SQL ile sorgulama yapabilirsiniz. XML ya da text olarak da veritabanı yaratabilir, bu doküman şekliyle sayfanızda sunucu taraflı işlemler gerçekleştirebilirsiniz[19].

ASP.NET, Microsoft tarafından pazarlanan bir web uygulama gelişimi teknolojisidir. Özdevinimli (dinamik) web sayfaları, web uygulamaları ve XML tabanlı web hizmetleri yaratılmasına olanak sağlar. Aynı işletme tarafından geliştirilen .Net çatısı'nın (framework) parçası, ve artık işletmece desteklenmeyen ASP teknolojisinin devamını teşkil eder.

Her ne kadar isim benzerliği olsa da ASP.NET, ASP 'ye oranla çok ciddi bir değişim geçirmiştir. ASP.NET kodu ortak dil çalışma zamanı altyapısına dayalı çalışır, diğer bir deyişle, yazılımcılar .Net çatısı tarafından desteklenen tüm dilleri ASP.NET uygulamaları geliştirmek için kullanabilirler. Yani, Java teknolojisinde olduğu gibi, yazılımcı tarafından yazılan kod, çalıştırılmadan önce sanal bir yazılım katmanı tarafından ortak bir dile çevrilmektedir[20].

Maalesef ASP ve ASP.NET teknolojileri Microsoft’a bağlı, ücretli yazılımlardır. Bu teknolojiler kullanılarak üretilen web sayfaları Windows sunucularında çalışmaktadır. Bu sebepten dolayı ASP veya ASP.NET kullanılarak hazırlanan uzaktan eğitim portallarının işletim maliyetlerine ek olarak ayrıca telif hakkı ücretleri de eklenmektedir.

Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013

Kaynaklar:

[18] http://tr.wikipedia.org/wiki/ASP (14 Şubat 2012).
[19] http://www.aspogren.net/kaynak-oku/1/asp-web-programcılığı.html(14Şubat2012).
[20] http://tr.wikipedia.org/wiki/ASP.NET (5 Mart 2012).

XML Nedir?

4.2.4 XML

XML internet üzerinden veri transferi için geliştirilmiş bir metin işaretleme dildir. Yapı olarak HTML ile kardeştir. Ancak işlevsel olarak önemli farklılıklar vardır. HTML web sayfasının görünümü ile ilgilidir. XML ise verilerin sağlıklı olarak iletilmesinden sorumludur. Her ikisi de Standart Genelleştirilmiş İşaretleme Dili (Standard Generalized Markup Language–SGML)’nin birer alt kümesidir. SGML International Standards Organization(ISO) tarafından 1986 yılında kabul edilmiş ve onaylanmış bilgi-yönetimi standardıdır.

XML, HTML ile pek çok açıdan benzerlik gösteren bir işaretleme dilidir. Verinin tanımlanması ve tarif edilmesi için kullanılır. HTML’deki yapının aksine XML’de kullanılacak olan etiketler önceden tanımlı değildir. Yani bir XML dokümanının yapısı tamamıyla kullanıcı tarafından oluşturulur. Verinin tarif edilmesi için Doküman Tipi Deklarasyonu(Document Type Declaration-DTD) adı verilen yapılar kullanılmaktadır. XML ve DTD’nin birlikte kullanılması ile dokümanlar kendini tarif eden bir yapı halini alırlar. XML ve HTML arasındaki en belirgin fark XML’in verinin kendisiyle ilgilenmesi HTML’nin ise verinin sunumuyla ilgilenmesidir. Buna bağlı olarak HTML dokümanları veriye ilişkin şekillendirme bilgilerini içerirken XML dokümanları ise verinin tanım bilgilerini içermektedir. XML’in tasarım amaçlarından biri de verinin taşınmasıdır. Bahsedilen bu özellikleri incelendiğinde XML’in pek çok önemli işlevi yerine getirdiği görülmektedir.






Burada önemli bir nokta olarak XML’i HTML’nin yerine geçecek bir dil olarak düşünmek yerine HTML’in tamamlayıcısı olacak olan bir dil şeklinde düşünmek daha uygundur. Günümüz bilişim dünyasına bakacak olduğumuzda XML’in her alanda karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bu nedenle XML’i bir anlamda geleceğin web dili olarak tanımlamak mümkündür. XML kod örneği Şekil 4.3’te verilmiştir[17].

Şekil 4.3. XML kod örneği.

Turgut ARSLAN
Uzaktan Eğitim ve Öğrenme Yönetim Sistemlerinin Karşılaştırılması, Tez çalışması, Danışman: Doç.Dr. Seyfettin Dalgıç
Trakya Üniversitesi 2013

Kaynaklar:

[17]http://www.bilisimterimleri.com/bilgisayar_bilgisi/bilgi/34.html (12 Şubat 2012).